Mütareke Dönemindeki Siyasi Akımların Türk Basınına Yansımaları

Abstract

Mondros Ateşkes Antlaşması, I. Dünya Savaşı'na hazırlıksız giren Osmanlıİmparatorluğu için savaşın sonu anlamını taşıyordu. Ateşkes; sadece savaşı bitirmeklekalmamış, bütün bir imparatorluğun yok olmasına neden olmuştur.Ateşkesin imzalanması ile birlikte, Türkiye'nin bağımsızlığı için çeşitli yol arayışlarıbaşlamıştır. Türk siyasi hayatında önemli yol arayışlarının yaşandığı bu dönemde basınyayın organları da siyasi atmosferin değişiminde önemli roller oynamıştır. Özellikle savaşıngetirdiği yıkım nedeniyle basında Türkiye'nin savaşa girişinde önemli etkileri bulunanİttihatçı kadroya karşı büyük bir öfke bulunmaktaydı. Bu öfke özellikle Hürriyet ve İtilafPartisi tarafından desteklenen basın organlarında göze çarpmakta ve İtilaf Devletleri ilesavaş sırasında kopan ilişkilerin yeniden kurulabilmesi yolunda bu basın organlarının çeşitligirişimlerde bulundukları görülmekteydi.Savaşın bitimi ve mütarekenin imzalanması genellikle Türk basını tarafından olumlukarşılandı. Ancak süreç içerisinde İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan güçlerinin yaptıklarıhaksız uygulamalar ve gerçek dışı nedenlere dayalı oluşan işgaller toplumun yönlendiricigücü olan Türk basınını farklı kurtuluş çareleri atamaya itmiştir. Bazı gazetelerin kurtuluşçaresini İngiltere'nin himayesine girmekte buldukları, bir kısmının ise ABD mandasınınoluşturulması sonucunda Türk topraklarının bütünlüğünün korunacağını savunduklarıanlaşılmaktadır. Ancak bu üretilen bu çözüm yöntemleri İngiltere'nin Osmanlı egemenlikalanlarını parçalama siyaseti izlemesi, ABD'nin ise Türkiye'de oluşturulması istenilen mandayönetimi fikrine sıcak bakmaması nedeniyle başarısız oldular ve giderek bu düşüncelerinyerini tam bağımsızlık anlayışının egemen olduğu görüldü.