Türk moda giyim endüstrisinde deri tasarımların gelişim ve değişim parametreleri üzerine bir araştırma

Abstract

Deri, ilkçağlardan itibaren insanoğlunun hayatında yer alan en önemli malzemelerden biri olmuştur. Önceleri sağlam yapısından dolayı işlevsel ürünlerde kullanılan deriye, zamanla estetik değerler kazandırılmıştır. Bunda etken olan sebeplerin başında insanoğlunun deriye form kazandırabilmesi, işleyebilme ve daha uzun kullanabilme özelliği kazandıran tabaklamayı öğrenmesi yer almaktadır. Böylelikle derilerin kullanım alanları da genişlemiştir. T ü r klerin dericilik konusunda neredeyse her dönemde öncü olmalarının temeli Orta Asya Türklerine dayanmaktadır. Hayvancılığın günlük yaşamda önemli bir yer tutmasının yanı sıra, soğuk iklim koşulları da, deri işlemeciliğine ortam sağlamıştır. Bu dönemlerde dericilik ve deri zanaatı konusunda edindikleri bilgi birikimlerini, Anadolu'ya gerçekleştirdikleri göç ile taşıyan Orta Asya Türkleri, Anadolu'nun bu konuda önemli bir merkez olmasında etkili olmuştur. Anadolu'nun toplumsal ve kültürel yapısı da, sanat ürünlerinin biçimlenmesinde ve çeşitlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Anadolu'nun ev sahipliği yaptığı Selçuklular ve Osmanlılar gibi Türk toplumları da dericiliğin ve deri zanaatının gelişmesinde büyük katkılar sağlamıştır. Selçuklular döneminde kurulan Ahilik örgütü gibi, Osmanlılarda da deri zanaatçılarının İstanbul'da bir çatı altında toplanarak birlik oluşturması, dericilik ve deri zanaatını üst seviyelere taşımıştır. Bunun yanı sıra, deri her dönemde çeşitli kültürlerde kullanılmış olmasına rağmen, kullanım alanları, kullanım şekli ve sembolik değerleri bakımından farklılıklar göstermiştir. Derinin sağlam yapısı yine en önemli kullanım sebebi olmuştur. Ancak daha sonraları deri, çeşitli etkileşimlerden dolayı daha geniş alanlarda da benzer şekillerde kullanılmaya başlamış, özellikle de giysilerde farklı ideolojik görüşlerin sembolü olmaya başlamıştır. Bunda medya-iletişim kaynaklarının gelişmesinin önemi büyük olmuştur. Derinin giysilerde moda kavramını kapsayarak kullanılması 1960'lı yıllara dayanmaktadır. Bu dönemde yeni arayışlar içinde olan İtalyan moda giyim tasarımcıları, deri üreten firmaları yönlendirerek giysilerde rahatlıkla kullanılabilecek deri üretiminin yapılmasını sağlamışlardır. Böylelikle deri, dünya moda platformundaki yerini almaya başlamıştır. Köklü bir geçmişe sahip olan Türk dericiliği de böylelikle dünya moda arenasına kaliteli ve uygun maliyetli ürünler sunarak dahil olmaya başlamıştır. Türkiye'nin özellikle kuzeyinde yer alan ve soğuk iklim koşulları nedeniyle, giysilerde deri kullanmayı mutlak kılan ülkeler, Türk deri sektörünün en önemli pazarını oluşturmaktadır. Deri giysi tasarımlarını büyük ölçüde etkileyen Rusya ve Doğu Avrupa ülkelerinde, bugün çok sayıda Türk deri giyim firması, mağazalarıyla satışlarını gerçekleştirmekte ve böylelikle Türk ekonomisine de büyük katkı sağlamaktadır. Gelişen teknolojiye paralel olarak, bugün Türk deri sektörü, hem deri hem de deri giysi tasarımlarının kalitesiyle dünya standartlarını yakalamış durumdadır. Leather has been one of the most important materials in human life, beginning from the earliest eras. Used of its tough and enduring specialties, the leather was in the foreground at first; then its aesthetical values has brought in. The reasons of broad usage of the leather can be specified as; its ability to take shape, process convenience and the discovery of its tanning which provides its long lasting usage. Thus, the usage field of the leather has improved. The basis of the pioneering Turks in usage of the leather can be observed almost in all periods, coming from the middle Asia Turks. Beside the stockbreeding which has an important role in daily life, the cold climate conditions have provided the leather processing an occasion. Turks of Middle Asia, have carried their knowledge and craftsmanship to the Anatolia with their migration and provided Anatolia to be an important center in this field. The social and cultural structure of Anatolia has an important role on gaining different forms and range of the artworks. The Turkish societies like Seljuk and the Ottomans which were land lorded by Anatolia, have also provided important contributions in the improvement of leather trade and leather art. Like the ?Ahi? organization in Seljuk period; the Ottomans have also established a union in Istanbul to upgrade the leather trade and leather craft. In spite of the use of leather in assorted cultures at all periods of the history, it shows difference between the leather?s usage areas, symbolic meanings, etc. The strong structure of the leather is the most important reason of its use. However, by the time, because of the influences between the cultures, leather becomes to be used in similar techniques and especially at garment; leather becomes to be a symbol of different ideological ideas. Development of communication is the most important reason of this variation. The use of leather as a part of the fashion begins at sixties. Italian fashion designers who are in lookout, guiding leather producing firms, provided the production of the leather kind which can be used in the garments. Thus, leather has begun to take place in the world fashion platform. The Turkish leather trade which has a fundamental history has started to take part in the world fashion arena by offering qualified and reasonable cost products. Especially the north countries, which have cold climate where the leather usage in the garments is obligatory, are the most important market base of Turkey?s leather sector. In the countries like Russia and Eastern Europe countries, which affect the leather garment designs; many Turkish leather garment firms are supplied appendage to the Turkish economy. Parallel to the improving technology, the leather sector today, has catched the world standards by its leather and leather garment designs