20. yüzyıl müziğinde grafik notasyon kullanımı

Abstract

Her sanat dalında oldugu gibi müzik de, içinde bulundugu dönemin sosyal, ekonomik ve kültürel kosullarına baglı olarak sekillenmektedir. Dolayısıyla bulundugu döneme uygun degisimler yasayan müzigin notaya dökülmesi de bu degisimlerden payına düseni alacaktır. Nitekim grafik notalama da böyle bir gereksinimden dogmustur. Özellikle müzikte elektronik araçların ve yeni çalgıların, yani önceden var olmayan tınıların tanımlanabilmesi için besteciler, yazdıkları eserlerde yeni isaretlerden ve açıklamalardan olusan nota yazım teknikleri gelistirmislerdir. Bu teknikler, genel olarak "grafik notalama" baslıgı altında toplanmaktadırlar. Grafik bir notalama olusturma çabaları kapsamında çesitli denemeler yapılmasına karsın, aynı isaretlerin farklı ya da farklı isaretlerin aynı anlamlarda kullanılması, soyut simgelere ve sözlü yönergelere gereginden fazla yer verilmesi nedeniyle nota yazısının temel yapısının bozulması sonucunda, bu denemelerden yalnızca ikisi uygulamada basarılı olmustur. Bunlardan birincisi "Klavarscribo", ikincisi ise "Equiton" yazısıdır. Her iki yazı da, piyano klavyesi temel alınarak hazırlanmıstır. Seslerin her biri, bu klavye resmi üzerinde kendi yerlerinde ve arıza kullanımına gerek duymadan konumlandırılmıstır. Bununla birlikte besteciler, gerek "Klavarscribo"da gerekse de "Equiton" yazısındaki bazı yetersizlikler yüzünden geleneksel yazıya dönüs yapmıslardır. Baslıca sorunlardan biri, iki yazının da klavye resmini temel unsur olarak alması ve klavyeli çalgılar dısındakilerde yetersiz kalmasıdır. Bir digeri de, bir dizek üzerinde on iki perdenin her birine ayrı bir yer tahsis edilmesi ve bu durumun göze rahatsızlık vermesidir. Sonuçta basarısız bir devrim için zaman çok erkendir, geleneksel notalamada yapılacak köklü bir reform, simdilik yeterli olacaktır. As it is seen in every artistic branch, music is created due to economical, social and cultural conditions of season. So notation of music would be effected by seasonal alterations of music. Thus graphic notation was arised because of such necessity. Composers have improved new notation technics which includes new signs and explanations to describe new timbres of new electronic devices and musical instruments. These technics are named "Graphic Notation" generally. Despite miscellanous experiments in creative efforts of graphic notation only two of them were successfull because of using same signs in different meanings, different signs in the same meanings and failing of notation basic due to overmuch of intangible symbols and verbal instructions. The first one is "Klavarscribo" and the second one is "Equiton" of those two. Both of them are based on piano clavier. Each sound is located on its own place of clavier picture without using any accidental. However, composers have returned to traditional notation because of some defects in "Klavarscribo" and "Equiton" notations. One of main problems is that both notations are based on clavier picture and therefore they fail to describe on other instruments than keybords. The other one is that individual allocation to each of twelve tones in a staff and it disturbs eyes. Eventually it is too early for an unsuccesfull revolution and a radical reform in traditional notation will be competent at the present time.