Soyut ve soyutlamacı eğilimler kapsamında Türk resminde manzara

Abstract

Türk resim sanatçıları, 19. yüzyılın zorunlu kültürel değişim hamleleri içinde, figürden çok manzara (peyzaj) ressamlığının önem kazandığı, alabildiğine doğaya açık, hatta doğa tutkunu denebilecek bir atmosfer içinde eğitilmişlerdir. Başlangıçta askeri okulların öncülük ettiği bu eğitim alanına sonraları sivil okullar da katılmışlardır. Öte yandan özellikle Batı atölyelerinde resim eğitimine giden Türk sanatçılarından bazılarının peyzajı fotoğraf ötesi bir sorun olarak ele aldıkları ve bu yönde çalışmalara giriştikleri görülür. Çağdaş kitap ressamlığı alanına yeni bir boyut getiren manzara tema'sının esinlendiği kaynağın, 18. yüzyıl başlarından sonra yaygınlaşan ve 19. yüzyıl boyunca devam eden "duvar manzara resimlerinin" 16. yüzyıl, hatta 15. yüzyıla kadar inen eski örneklerinden oluştuğunu görürüz. Fakat 20. yy'dan itibaren soyut sanatın Türkiye'ye girmesiyle birlikte; manzara resmi popülaritesini kaybetmemiş tam tersine çağdaş akımlarla tekrar yorumlanmıştır. Bu anlamda da hem Avrupa ‘da, hem Türkiye'de birçok ressamımız özgün soyut resimler ve soyut manzara resimleri yapmışlardır. Özellikle Türk geleneklerinin renk ve biçim anlayışını manzara resmiyle birleştiren sanatçılarımız Avrupa'da çok dikkat çekmişler ve literatüre girmişlerdir. Turkish artists were educated in 19 century's compulsory cultural change attempts and in an atmosphere in which not the figure but the landscape painting became important, in an open to nature and one that may be called addicted to nature atmosphere. At first, military schools pioneered this field of education and then the civilian schools followed them. On the other hand, it is seen that some of the Turkish artists who went for art education in Western ateliers dealt with landscape beyond photograph and attempted to work accordingly. It is seen that the source by which the landscape theme, which brought a new dimension to modern book painting, was inspired are made of old samples -dating back to 16th century and even 15th century- of "wall landscape paintings" which became common after the beginnings of the 18th century and continued during the 19th century. However, with the entrance of abstract art to Turkey as of 20th century, landscape painting didn't lose its popularity; on the contrary, it was interpreted again with modern trends. In this sense, a great number of our artists painted authentic abstract pictures and abstract landscape paintings. Our artists who especially combined the understanding of colour and form of Turkish tradition with the landscape painting attracted attention in Europe and took place in literature.