Ekin gösterileri örneğinde halk danslarının gösteri danslarına dönüştürülmesinde sahne etmenlerinden yararlanma biçimleri

Abstract

Toplumların önemli kültürel değerlerinden birisi olan geleneksel danslar o topluma ait insanların kolektif yaratılarıdır. Planlanmadan ve topluma ait bir tema üzerinden yola çıkıp, sanat olgusundan uzak sıradan bir eylem olarak meydana gelirler. Farklı etkenlerin etkisiyle de değişerek gittikçe kompleks bir yapıya dönüşürler. Geleneksel danslar doğdukları kültürel yapının değişmesi hatta zamanla terk edilmesiyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldıklarından dolayı varlıklarının devamı için yeni yaşam alanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Geleneksel dansların sahneye aktarılarak gösteri danslarına dönüşmesi de bu aşamada önem kazanır. Çağın seyircisinin seyir gereksinimlerine göre gerçekleştirilen bu aktarım sırasında kültürel mirası yok etmemek ya da yozlaştırmamak için pek çok teknik bilgi yanında, kullanılacak dansların kültürel değerlerinin kavranabilmesi ve sahneleme aşamasında doğru yöntemlerin seçilmiş olması önemlidir. Bu aktarım sırasında yapılacak çalışmalarda sanatsal ifadenin güçlendirilmesini sağlayacak ve çağın seyir gereksinimlerini karşılayacak sahneleme ve sahne tasarım etmenleri kullanılmalıdır. Bu etmenlerin geleneksel dansların kültürel kimliklerine zarar vermeden yapılabilmesi için de alanında uzman kişiler tarafından yapılması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı da bu bilgiler doğrultusunda sahnenin pek çok tasarım ögesine sahip olduğu ve özünde daima sanatı barındırmış geleneksel dansların da bu ögeler ile bir bütün olarak, doğru bilgiye ve estetik beğeniye sahip kişiler tarafından sahneye aktarılması gerektiğini vurgulamak ve "Ekin" gösterileri ışığında aktarım çalışmalarını değerlendirmektir. The traditional dances that are one of the major cultural values of societies are the collective products of the people belonging to that society. They occur as an ordinary action far from the fact of art starting over a theme belonging to the society without being planned . And by changing with the influence of various factors, they are transformed into a more and more complex structure. Since the traditional dances are faced with the threat of disappearing with the change and even abandonment of the cultural structure in time, new life areas are needed for the continuity of their existence. The traditional dances to transform into performance dances by being transferred onto the stage gain importance at this phase. During this transfer which is realized according to the watching needs of the contemporary audience, in order not to destroy or corrupt the cultural heritage, it is important to conceive the cultural values of the dances to be used and correct methods to be selected at the staging phase. In the studies to be made during this transfer, the staging and stage design elements which will ensure strengthening of the artistic expression and satisfy the watching requirements of the age must be used. And for these elements to be created without damaging the cultural identities of the traditional dances, they have to be applied by experts in their areas. The objective of this study is to emphasize within the direction of this information that stage has many design elements and the traditional dances which have always accomodated art in their esence to be transferred onto the stage in integrity by people who possess the accurate knowledge and aesthetic taste and to evaluate the transfer studies in light of the ‘'Ekin'(Culture) shows.