Uluslararası televizyon kanalları bağlamında ideolojik bir çözümleme örneği; discovery channel

Abstract

Bu araştırmanın amacı, uluslararası televizyon kanalları başlığı altında belirli konularda uzmanlaşmış "tematik" ve belirli bir hedef kitleye seslenen televizyon kanallarının yayın ideolojisinin saptanmasıdır. İdeoloji kavramı zaman içerisinde büyük anlatıların dışına çıkarak bugün gündelik hayat pratikleri içinde yer alır hale gelmiştir. Bu açıdan bakıldığında gündelik hayatın daha çok tüketim düzeni üzerinden örgütlendiği görülmektedir. Bugün en geniş kitleye ulaşma ile eşanlamlı olan ideoloji kavramının işlemesinde kitle iletişim araçları özellikle de televizyon önemli bir rol oynamaktadır. Çağımızda içerik biçimle belirlenirken ideoloji de bu alanda yer almaktadır. Bundan dolayı Discovery Channel'ın yayın ideolojisinin saptanmasında karşılaştırmalı biçimsel anlatım teknikleri yöntem olarak belirlenmiştir. Kanalda yer alan yedi ayrı program türünden Nisan 2008'de en fazla reyting alan programlar dikkate alınarak bir örneklem oluşturulmuştur. Ardından bu programlar biçimsel anlatım teknikleri üzerinden incelemeye alınmıştır. Araştırmanın sonucunda biçimsel anlatım tekniklerinin dünyaya ilişkin bir gerçeklik durumu yaratırken görsel ideolojinin de taşıyıcısı olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu anlamda Discovery Channel'da yer alan programlar içerikten yoksun salt biçim olarak var olan yapımlar olarak yorumlanabilir. Bu programlar ideolojik anlamda toplumsal, ekonomik ya da politik bir referans noktasına sahip değildir. Ayrıca kanaldaki yapımlar nonfiction olma iddialarına karşılık fiction özellikler göstermektedir. Discovery Channel'daki programların sadece konu olarak gerçek hayata bağlı oldukları ancak bu konuların sunum şekillerinin kurmaca bir yapıttaki gibi düzenlendiği söylenebilir. Bunun yanında uluslararası bir televizyon şirketi olan kanal, tüketim düzeninin işlemesine yönelik hobi programlarını bünyesinde bulundururken, yayınladığı programlar bireysellik, erkek egemenliği ve başarı miti gibi kapitalist değerlerinde taşıyıcısı olmaktadır. The goal of this research is to determine, beneath the title ‘international television channels', the broadcast ideology of the television channels that are thematic, specialized in certain matters and address to a certain target mass. Getting out of the grand narratives in the course of time, the concept ‘ideology' has taken part in daily life practices today. Taking into consideration on this point of view it's seen that daily life is mainly organized from the standpoint of the consumption order. Today mass media, especially television, has an important part in the processing of the concept; ‘ideology' which is synonymous with reaching the broadest mass. In our era while the content is determined by form, the ideology has taken part in this field. Thus, for determining the broadcast ideology of Discovery Channel, the comparative formal expression techniques have been determined as the method. A sampling has been formed considering the programmes which had the maximum rating on April, 2008 among the separate seven types of programmes taking place on the channel. Then these programmes have been studied in respect of formal expression techniques. In the end of the research it's revealed that while formal expression techniques have a reality regarding the world, they're the conveyor of visual ideology. In this sense the programmes taking place on the Discovery Channel can be commented that they are the productions that exist only in form but deprive of content. In ideological sense these programmes don't have social, economic or politic references. Furthermore the productions of that channel indicate fictional characteristics, conversely they are asserted as nonfiction. It can be declared that the Discovery Channel programmes are in relation with real life as for only topic, however that topics' display styles are arranged as in a fictional work. Besides, While Discovery Channel, an international television company, includes hobby programmes aimed at processing of the consumption order, the broadcasted programmes convey capitalist values such as individualism, male dominance and success myth.