İç mekanlar için geleneksel form ve desenlerle tasarlanmış aydınlatma elemanları

Abstract

Aydınlatma elemanları, Türk kültüründe ve dünyada çeşitli şekillerde, farklı formlarda kullanılmış mimari elemanlardır. Aydınlatma araçları, aydınlatma ihtiyacını sağlamasının yanında iç mimaride dekoratif unsur olarak önem taşırlar. Önceleri meşale gibi ilkel araçlar kandil, şamdan, fener, avize, gaz lambası gibi farklı formlara dönüşmüştür. Geçmişte geleneksel süsleme sanatlarının ürünü olan bu araçlar, günümüzde teknolojik gelişme ve sanat ekollerinin etkileri ile değişimlere uğramıştır. Aydınlatma araçları, bugün Türkiye'de endüstriyel tasarım ürünü olarak önemli gelişmeler göstermektedir, ancak aydınlatma araçlarının desen ve tasarımlarında geleneksel kültürümüzün izlerini görmemiz neredeyse imkansız gibidir. Bu çalışma ile endüstriyel üretime yönelik, iç aydınlatma araçlarının tasarım ve desen özelliklerine geleneksel motif ve kompozisyonların yansıtılması amaçlanmıştır. Araştırma konusunda, Türk ve dünya tarihinde yapılmış örneklerin gelişimi izlenmiştir. İç mekan aydınlatma elemanlarında geleneksel motif ve formlarda yapılmış eski örnekler incelenmiştir. Bu çalışma içinde yapılmış yeni özgün tasarımların oluşturulmasında, aydınlatma ürün tasarımı ve üretimi yapan firmalarla bilgi alışverişi sağlanmıştır. Araştırmada aydınlatmanın çeşitleri ve iç aydınlatma araçları hakkında bilgilerle birlikte son dönemlerde yapılmış olan geleneksel Türk motiflerinin uygulandığı aydınlatma aracı örnekleri sunulmuştur. Bu bağlamda 32 adet özgün iç aydınlatma aracı tasarımı oluşturulmuştur. Özgün tasarımlar iki boyutlu çizilmiş ve bilgisayarda modellendirmesi yapılmıştır. Tasarımlardan üçü Sedef Avize firması tarafından uygulanmıştır. Aydınlatma araçlarının günümüzde geleneksel motif ve formlarda hazırlanması, kendi motif ve desenlerimize yabancılaşmanın önüne geçecektir. Böylesine önemli bir sektörde kendi kültür izlerimizi yaşıyor ve yaşatıyor olmak ayrıcalığı, tasarımlara farklı bir bakış açısı ve tat getirecektir. Lighting equipments are architectural equipments in various forms and figures in Turkish culture and world. Lighting equipments are very important architectural componenets in interior decoration besides they provide light demand. Previously, primitive lighting tools changed form into like torches, candles, candle sticks, lanterns, chandeliers, oil lamps. These tools are products of traditional ornamentation in past; today they vary by the effect of technological developments and art schools. Lighting equipments shows important developments as an industrial product in Turkey today, on the other hand it is nearly impossible to see the effect of our traditional culture about the patterns and designs of lighting equipments. The aim of this study is to bring light the reflection of our cultural motives and compositions on design and pattern properties of inner lighting equipments intended for industrial production. The theme of the research was followed through the development of examples made in Turkish and world history. Old examples of inner lighting equipments made by traditional motives and forms were analyzed. In this study, data communication with the firms, which makes design and production of lighting equipments, was provided. In the research, last term examples of lighting tools made by using the traditional Turkish motives were introduced with information about the types of lighting and inner lighting equipments. With this context, 32 original inner lighting designs were formed. Original designs were drew on to two dimension and were modeled on computer. Three of the original designs were applied by the firm named Sedef Avize. Nowadays the estrangement to our own motives and patterns will be stopped by producing the lighting tools by using our traditional motives and forms. Living and keeping alive our cultural impression about this excessively important sector will give birth a different line of sight and taste to designs.