Zamanı ölçen tasarım araçları ve kişisel saatler

Abstract

Zaman bildiren araçların ilk örneği olan güneş saatlerinin M.Ö. 1300 yıllarında ilk defa Mısır ve Mezopotamya'da kullanıldığı bilinmektedir. Güneş saatleri, güneşin gökyüzündeki hareketine göre zamanı gösteren aletlerdir. Güneş saatleri yanında kum ve su saatleri de zaman ölçer olarak kullanılmıştır.Zaman ölçme veya Horoloji olarak adlandırılan bilim dalı, 13. yüzyılda mekanik saatlerin keşfedilmesiyle önemli bir noktaya gelmiştir. Bu gelişmeler daha sonraki yüzyıllarda yapılan yeni buluşlarla devam etmiştir. 13. yüzyıldan itibaren başta İngiltere, Almanya, Fransa ve İtalya olmak üzere saat kulesi, katedral, saray gibi dini ve sivil yapıların cephe süslemelerinde kullanılmıştır. Anıtsal yapıları süsleyen aynı zamanda işlevi bakımından önemli bu saatlerin mekanizmaları ağırlıkla çalışmaktaydı. Yapıların cephelerinde yaygın olarak kullanılan ve ağırlıkla çalışan bu büyük saatlerin yerini 15. yüzyılda hareket sisteminde zemberek kullanılmasıyla küçük boyutlu saatler almıştır. Bu teknik gelişme sunucu saatler evlerde, bütün özel mekanlarda, halka açık yerlerde ve üzerimizde taşıdığımız aksesuarlar olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu gelişme sonucunda 16. yüzyılda Fransızların Nurenberg yumurtası, Osmanlıların koyun saati adını verdiği cep saatlerinin ilk örneği olan saatler ortaya çıkmıştır. Bu saatler bir muhafaza ve kılıf içinde taşınırlardı.Başlangıçta saatler, ne kadrana ne akrebe ne de yelkovana sahiptiler, sadece çalar mekanizmaları vardı. İlk saat kadranlarında, sabit akrep, yelkovan ve devir yapan bir sistem bulunmaktaydı.14. yüzyılın ikinci yarısından itibaren saatlerde, dönen akrep ve yelkovan ile yirmi dört eşit bölüme ayrılmış kadranlar görülmeye başlanmıştır. 16. ve 17. yüzyıllarda sanayinin gelişmesi, ülkeler arası ticari ilişkilerin artması, zamanın önem kazanması sonucu saatler üzerinde dakikaların yanında saniyelerin gösterilmesi de gerekli hale getirmiştir. 17. yüzyılda zaman ölçmedeki önemli yeniliklerden biri de sarkacın saatlere uygulanmasıdır. Sarkacın hareketlerinin düzenli olması, zamanın teknik gelişimi sonucu ayaklı duvar saatleri ortaya çıkmış, bu tip saatler 18. ve 19. yüzyıllarda yaygın olarak kullanılmıştır. 19. yüzyılda sanayinin hızla gelişmesi saat teknolojisini de çağın gelişimine ayak uydurmak zorunda bırakmış, cep saatlerinin yerini kol saatleri almıştır.Geleneksel saat üreticileri olan Rolex, Patek Philippe ve Audemars Piguet gibi firmaların bugün hala geçmişteki modellerini yeni teknolojilerden yararlanarak kullanıma sunmaları özellikle erkeklerin dikkatini çekecek ürünler ortaya koymaktadırlar.Bu firmaların birçoğu 19. yüzyılda cep saati üretici olup; teknolojik gelişmelerden yararlanarak becerileri arttırılmış ve daha mükemmel saatleri üretmeyi başarmışlardır.Mekanizmaları mükemmelleşerek alarm, takvim ve dakiklik gibi özellikleri ön planda olan bu saatler ayrıca el yapındaki kaliteli işçilikleri ile de koleksiyoncuların dikkatlerini toplayabilecek niteliktedirler.Prestijli markaların olağanüstü kaliteli yüksek standartlardaki seri üretimle yapılan bu saatler günlük hayatımızın vazgeçilmez parçalarıdır. The earliest clocks were sundials which were first used in Egypt and Mezopotamia around 1300 BC. The sundials is a type of clock which has been widely used over tousends of years. Such clocks make use of the varying length of shadows cast at different times of day by a horizontal bar or an upright post know as a gnomon on to a scale showing the hours.Horology or the science of measuring time, made a leap forward with the discovery of mechanical clocks,which was one of the great turning points in history. Over subsequent centuries clock makers and scientists sought improve the accuracy of clock mechanisms and developed clocks of many different types.From the thirteenth century onwards mechanical clocks became a feature of the facades of toweers, cathedraşs, plalaces and other religious and secular buildings in Europe above all in England, Germany, France and Italy. The large weight driven which served both a functional and decorative purpose were supplanted in the fifteenth century by spring drriven clocks. This new mechanism alowed clocks of far smaller size to be made so that the rich could have portable clocks in their homes and not long after wards the first pocket watches known as Nuremberg eggs, became fashionable. Early pocket watches which were large and heavy compared to today?s watches were enclosed in cases.Early mechanical clocks had neither dials nor hour and minute hands, but only striking mechanisms. The first dial marked with hours were not fixed rotated against a pointer. From the seconds half of the fourteenth century the first fixed dials appeared. They had moving hour and minute hands, and were divided into twenty four hours. Developments in industrial production and hence in international trade during the sixteenth and seventeenth centruies meant that accurate timing was of increasing importance in daily life and soon second hands were added to the hour and minute hands.One of the most important innovations in time measurement occured in the seventeeth century with the application of the pendulum to time pieces. Galileo?s discovery that the time taken by each oscillation of a pendulum depended only the lenght was eventually applied by to clocks, enabling time to be measured with the accuracy required by second hands. Longcase pendulum clocks came into widespread use during the eighteenth and nineteenth centuries.Wrist watches, which could be consulted at a glance whatever the user was wearing awkward circumstances he or she happened to be in hand the advantage of practicality over pocket watches and came into increasingly wide use towards the end of the nineteenth century.With the twentieth century, the role of table, brecket, mantel and longcase clocks as decorative furnishing elements began to diminish.Over the past few years people have increasingly started to look at watches as more than just means of telling the time. The trend for men to wear a watch as a fashion accessory has brought new interest to both contemporary and vintage watches by leading makers such as Rolex, Patek Philippe and Audemars Piguet.Many of these firms began as makers of pocket watches in the 19th century. Developments in technology and the incresing skills of the watchmakers, enabled them to produce increasingly complex movements.The number of collectors have fine watches is growing as more people appreciate the complexity of the mechanisms, the accuracy of the time keeping, the many additional functions they contain from alarms to perpetual calandars and the quality of the workmanship. On top of this watches remain, for many men, the only piece of jewellery it is acceptable to wear.While very affordable, mass-produduced watches have become the ubiquitous, the established, prestigious brands continue to produce handmade watches of exceptional quality. It is these watches which continue to catch the imigination today: made to the highest standarts of craftsmanship and from the best materials they are precision instruments we use on a daily basis.