Günümüz obua kamış yapım tekniklerinde Alman ve Amerikan ekolleri üzerine bir araştırma

Abstract

Obua çift kamışlı bir çalgıdır. Kamışın ham maddesi Arundo Donax bitkisidir (kargı). Kargı, üçe bölünme, inceltilme (iç kazıma) ve şekle sokulma (formalama) gibi çeşitli işlemlerden geçtikten sonra ikiye katlanarak, mantar kaplı, metal ve konik bir boru olan ?tüp? isimli aparatın üzerine iple sarılır. Buraya kadar yapılan tüm aşamalarda kullanılan araç-gereç ve materyaller, sertlik, boy, en, çap ve ham madde açısından değişkenlik göstermektedir. Kişiler, bulundukları coğrafyanın iklimi, kendi fiziksel yapıları, üfleme alışkanlıkları, kişisel beğenileri ve ait oldukları toplumun algısı sonucunda ortaya çıkarmak istedikleri ses rengi gibi etkenler nedeniyle, farklı verilere sadık kalarak ve farklı materyal seçimleri yaparak kamış yapmaktadırlar. Kamışın sarılması sonrasında, iki yaprağı birbirinden ayrılarak inceltilir. Bu inceltme işlemi ?dış kazıma? olarak adlandırılır. Dış kazıma kamışın ürettiği tonu bire bir etkilemektedir. Avrupa Ekolü'nde ?U?, ?V? ve ?W? formunda ?kısa kazıma?, Amerikan Ekolü'nde ise ?uzun kazıma? kullanılmaktadır. Çeşitli dış kazıma formları farklı ekoller ile özdeşleşmiştir. Obua tonu algısı ekolden ekole farklılıklar göstermektedir. Alman ekolü ile yapılan kamışlar, çok tok ve büyük bir ton vermekte olan dirençli kamışlardır. Fransız ekolünde kamıştan beklentiler; parlak, tınılı ve yumuşak bir ton ile rahat üflemeye fırsat veren, çok dirençli olmayan bir yapıdır. Amerikan ekolü uzun kazıma yöntemi ile yapılan kamışlar ise, ses üretimi ve abartılı dinamiklerin elde edilmesi açısından çok rahat, elde edilen titreşim ve rezonans açısından zengin ve ton açısından parlak, fakat bazen çok zayıf kamışlardır. Oboe is a double-reed instrument. The raw material of the reed is a plant called Arundo Donax (cane). After processing the cane by splitting in three equal pieces, gouching and shaping; the shaped cane gets folded and tied on a conical bore called ?staple?, which is made from metal and covered by cork. All the equipments and materials used in all of the above procedures differ from one another on density, length, width, diameter and raw material. Because of the factors like the climate of the environment that they?re in, phisical structures of their bodies, their accustomed breathing techniques and the sound that they want to create which is influenced by their own taste and by the sound conception of the society that they belong; materials and choices of mesurements of the players differ considerably. After tying the cane on the staple, the blades of the reed are split and scraped. The scraping of the reed effects the sound that is produced. In Europeen School of Reed Making, ?U?, ?V? and ?W? scraping forms are being used generally and all of these forms are being referred to as ?short scrape?. In American School of Reed Making, there?s only one form that is being used which is called ?long scrape?. Some forms of scraping become one with some oboe reed making schools. Conception of the oboe sound is different in each school of oboe playing. The reeds of German School are resistant ones with a very big and dark timbre. In French School, a tone which is bright, clear, resonant and soft is expected. And also a reed with a low rate of resistance that can allow the player to play easily is preferred. Last but not least, The American School long scrape reeds are very easy to play and create extreme dynamics, which are very rich in resonance and vibration. They are also very light, bright but sometimes too weak when it comes to sound.