Mekan-müzik ilişkisi açısından Türkiye'de taverna

Abstract

Bu inceleme, alan çalışmasından toplanan etnografik gerecin teorik irdelemeye tabi tutulduğu bir popüler müzik araştırmasıdır. Dolayısıyla birinci bölüm, metodolojk prensip gereği kuramsal tartışmaya ayrılmıştır. İkinci bölümde birer "temsil mekanı" olan Türkiye'deki eğlence mekanlarının kısa bir tarihçesi verilmiştir. Üçüncü bölümün ilk kesiminde birinci bölümde ayrıntılarıyla gerçekleştirilen kuramsal tartışma ile çalışmanın odağı olan taverna arasında ilişki kurulmuş ve bağlamlaştırılması yapılmıştır. Üçüncü bölümün ikinci kesiminde ise Türk popüler müzik tarihi yazımcılığında öne çıkan kaynaklar gözden geçirilmiş ve kesimin sonunda yine bir etnografi ağırlıklı çalışma olan gazino incelemesinin içindeki taverna betimlemelerine yer verilmiştir. Böylece bu çalışmanın ‘vaka incelemesi' (case study) kesimine daha yumuşak bir geçiş yapılmıştır. Bu bağlamda ‘taverna'; mekan, müzik, müzisyen ve izlerkitle/müşteri üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır. Müzisyenler, işletmeciler ve mekan çalışanları ile yapılan görüşmeler bu mekanlarda gerçekleştirilen gözlemlerle birleştirilmiş ve teorik irdelemeye tabi tutulmuştur. Bu çalışmada gerek genel olarak müzik aracılığı ile inşa edilen eğlence mekanları, gerekse ‘özgül' bir eğlence mekanı olarak taverna, "temsil mekanı" olarak kavramlaştırılmıştır. Taverna müziği, bir eğlence yaşamı geleneğininin olduğu özgül bir kentsel mekanda (İstanbul ve Türkiye'nin diğer büyük şehirleri) bu mekanın (kent) sürekliğine ve değişimine görünürlük kazandıracak şekilde bir başka alt mekanda (taverna) belli bir dönemde (1980'ler) ortaya çıkmış bir türdür. Üstelik burada gerçekleştirilen müziksel pratiklerin niteliği (üslup, repertuar, çalgılama vb) ayırdedici bir "toplumsal pratik" olarak mekanı inşa ederken, bu mekanın "temsil gücü" de bir popüler müzik tarzı olarak tavernanın ortaya çıkıp olgunlaşmasını sağlamıştır. Taverna müziği, belki müzik endüstrisinin verdiği isimle, belki de konuşlandırıldıkları fiziksel yerlemlerin eskiden "Yunan taverna" geleneğinin sürdürüldüğü yerler olması sebebiyle, taverna denilen yerlerde klavye çalan ve şarkı söyleyen bir piyanist-şantörün hakimiyetinde "karma" bir repertuarın seslendirildiği müziktir. This research is a popular music study where ethnographic implements collected via field work are being subjected to a theoretical analysis. Hence, the first chapter, as the methodological requires, is being devoted to a theoretical discussion. In the second chapter, there is placed a brief history of Turkey's entertainment venues as a "space of representation". In the first section of third chapter, built and contextualized a relation between the theoretical discussion which has been drawn in detail at the first chapter and the tavern in focus is established. In the second section of the third chapter, the writing methods of the resources regarding to the history of Turkish popular music is being skimmed through and the last part of the chapter the descriptions of tavern is taken place within the gazino analysis which later helps to make a mild arise to the case study. Within this context, tavern is being analyzed over space, music, musician and audience/customer. With the outcomes of the interviews made with musicians, customers, staff and business managers are colligated to the spatial observations acquired in those places and are discussed theoritically. In this study all the entertainment venues that had been constructed through music and specifically speaking tavern is contextualized as a "space of representation". The music of tavern is a genre which has emerged in urban spaces where there is a relics of entertainment (İstanbul and other big cities in Turkey) that renders visible the continuity and transformations of these spaces (urban) by using its subspaces (tavern) in a specific period (80s). Withal, the characteristic of musical performances (style, repertoire, instrumentation etc.) has constructed these among others distinguishingly as a "social practice" and the "representation power" of those very places enabled tavern to be developed and maturated as a popular music. Tavern music is -standing on either properly named by music industry or its locations as continuity where once the Greek Tavern remained traces; a music that has an eclectic repertoire, performed by a single man playing keyboard and singing along as a vocal pianist (piyanist şantör).