Bursa Türk-İslam Eserleri Müzesi'nde sergilenen tezhipli yazmalar

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Bursa Türk-İslam Eserleri Müzesi'nde yer alan, içerisinde önemli örneklerin bulunduğu, çeşitli yüzyıllara ait el yazmalarının kapsamlı olarak incelenmesi, yazmalardaki farklı tezyinat örneklerinin ortaya çıkarılması, bu örneklerin mümkün olduğunca görsel olarak tanıtımı, yazmaların içerikleri hakkında okuyucuyu bilgilendirme ve tarihi miras niteliğinde olan eserlerin sonraki dönemlerde korunabilmesine yardımcı olabilmektir. BTİEM. de sergilenen 10. yy. ile 19.yy. arasındaki çeşitli dönemlere ait, farklı içerikler barındıran 19 adet el yazması, bezeme özellikleri ağırlıklı olmak üzere ciltleri, filigranları, hat çeşitleri, hattatları ve eserin konuları açısından değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında, eserler sayfa sayfa fotoğraflanarak ve tarayıcı ile taranıp dijital ortama aktarılarak belgelenmiş, bu verilerden yararlanılarak yazma eserlerdeki not, mühür, ketebe kaydı ve girizgah gibi bölümlerdeki yazılar Arapça ve Farsçadan Türkçeye çevrilerek eserlerin envanter kayıtlarındaki yanlış bilgiler düzeltilmiş ve eserlerin içerikleri ile ilgili bilgiler her yazmanın künyesi altında toplanmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde B.T.İ.E.M.nin konumu, tarihçesi ve mimari özelliklerine, yazma eserlerde incelenen öğeler olan kağıt, yazı, tezhip, cilt konuları hakkında genel açıklamalara yer verilmiştir. İkinci bölümde ise çalışma kapsamında incelenen on dokuz adet el yazması, konularına göre sınıflandırılmış, yazmaların genel özellikleri ve tezyinat açısından yapılan değerlendirmeleri her eserin künyesi altında görsel öğeler eşliğinde sunulmuştur. Üçüncü bölümde ise çalışma kapsamında hazırlanan üç uygulamanın yapım aşamaları ve açıklamaları yer almaktadır. The purpose of this study is, to examine the old manuscripts from different ages which has found a place in Bursa Museum of Turkish and Islamic Arts, to discover the different samples of ornamentations in manuscripts and orientation of these manuscripts by using visual presentations as much as it possible, to inform the readers about content of these manuscripts and to provide the protection of old manuscripts that have the value of historical heritage in following ages. In this study, from different periods between 10th and 19th centuries, 19 different manuscipts are evaluated in terms of their bindings, watermarks, calligraphy types, calligraphers and subject of pieces, predominantly based on the feature of ornamentation. In the scope of this study, pieces are photographed, scanned and documented digitally, under cover of these data, writings in parts such as note, paper seal, signature and introductions, are translated into turkish from Persian and Arabic, false informations in inventory are corrected and informations about the content of pieces are collected under the identification page of each manuscripts. In the first part of the study, the position of Bursa Museum of Turkish and Islamic Arts, its history and architectural features examined and the explanations of the items such paper, calligrapy, art of illumination, tome in writings are also involved in that part. In the second part, in scope of the study, 19 manuscripts are examined and classified by their subjects, the assessments about manuscripts in terms of their general features and ornamentations are presented with visual elements under the identification page of each one. The third part contains the descriptions and phases of three applications that prepared in the scope of the study.