Günümüz oyunculuk teknikleri bağlamında Commedia dell'Arte ve Carlo Gozzi'ye yeniden bakmak

Abstract

Günümüzde tiyatro ve oyunculuk sanatı yeniyi üretirken geleneksel olandan faydalanmaktadır. Bu geleneğe dönüş düşüncesi 20.yüzyılda oyunculuk tekniklerinin farklılaşmasını sağlayan en önemli nedenlerden biridir. Çalışmanın amacı 20.yüzyıl tiyatrosuna ve oyunculuk yöntemlerine geleneksel İtalyan halk tiyatrosu olan Commedia dell'Arte ve Carlo Gozzi'nin yaptığı etkinin saptanmasıdır. Bu amaçla Commedia dell'Arte'nin tarihsel süreci işlenmiş ve önemli araçları deşifre edilmiştir. Carlo Gozzi'nin yaşamı, sanat anlayışı ve eserleri tanıtılmıştır. Carlo Gozzi'nin romantizm ile yakınlığı, onun 20.yüzyılda değer verilen bir yazar olmasının nedeni olarak vurgulanmıştır. Ayrıca 20.yüzyılda başlayan sanat araçlarının ayrışması Peter Bürger'in Avangard Kuramı üzerinden açıklanmış ve bu ayrışmanın nasıl Commedia dell'Arte araçlarını önemli hale getirdiği gösterilmiştir. Çağımızda Stanislavski'nin öncülük ettiği doğalcı-gerçekçi akım karşısında Commedia dell'Arte'nin, tiyatralliği savunan Meyerhold, Gordon Craig, Jacques Copeau, Vakhtangov, Tayrov, Charles Dullin, Jacques Lecoq gibi isimlerce tercih sebebi olduğu ve önemli bir kaynak olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Commedia dell'Arte araştırmalarının yeni çağın tiyatrosuna ve oyunculuk sanatına yön veren önemli unsurlardan biri olduğu görülmüştür. Çalışma daha çok 20.yüzyılın ilk yarısındaki tiyatroyu ve oyunculuk yöntemlerini odak almıştır. Günümüzde araştırmalarına devam eden Dario Fo, Antonio Fava, Piccolo Tiyatrosu gibi kişi ve ekipler ise sadece tanıtılmıştır. Bu araştırmanın derinleşmesi için Commedia dell'Arte ile ilgilenen 20.yüzyıl oyunculuk araştırmacılarının birbirleri ile etkileşimleri ve sonrasında günümüz tiyatrosuna yaptıkları katkılar da incelenebilir. Today, while theatre and art of acting are creating the new, they also take advantage of the old. The idea of back to the tradition is one of the most important reasons which lead the change of acting methods of the 20. century. Purpose of this thesis is to state influence of traditional Italian public theatre Commedia dell'Arte and Carlo Gozzi as well as 20.century theatre and acting methods. For this purpose, historical evolution of Commedia dell'Arte is processed and major tools of it are inquired. Carlo Gozzi's life, understanding of art and works are studied. Relationship between Carlo Gozzi and Romantism is emphasized because as a 20.century writer, Carlo Gozzi gives importance to it. Besides the dissociation of art tools which started at the beginning of 20.century is stated by the help of Peter Bürger's 'Theory of the Avant-Garde' and how Commedia dell'Arte tools are become important is explained with the help of this dissociation. It is identified that: in this era, Commedia dell'Arte is preferred by Meyerhold, Gordon Craig, Jacques Copeau, Vakhtangov, Tayrov, Charles Dullin, Jacques Lecoq who work theatricalness of it against psychological realism leaded by Stanislavski. It is observed that Commedia dell'Arte researches are one of the most important elements which give direction to the theatre of the new age and art of acting. This work mostly focuses on the theatre and acting methods of the first part of the 20.century. Individuals or groups like Dario Fo, Antonio Fava, Piccolo Theatre who continue their researches today are also introduced. The interactions between researchers who are interested in Commedia dell'Arte at the beginning of 20.century and their influence on present day could be analyzed to make this research deeper.