Devrim Sonrası "İlk Sovyet Modası'nın" Oluşturulmasına Popova ve Stepanova'nın Konstrüktivist Yaklaşımlarının Etkisi

Abstract

Sanayi devriminin ardından, Avrupa'da yaşanan sosyo-ekonomik olaylar, değişen dünya görüşü ile birlikte birçok ülkede değişimve dönüşümlerin sinyallerini vermiştir. 20. yüzyıl başlarında bu değişimin algılama biçimlerine olan etkisi sanatta kendinigöstermiş ve birçok sanat hareketinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sanatçılar natüralist üslubu reddederken ilerici olmakve kendi çağının anlayışını ortaya koymak için makineleşmeden ilham almışlardır. Ekim Devrimi, üretim biçiminin değişmesini,üreten sınıfın örgütlenmesini beraberinde getirirken; değişen ideolojiye bağlı olarak toplum her alanda yeniden inşa edilmeyebaşlanmıştır. Kapitalist dünya görüşünün kalıntıları olarak eski düzene ait ne varsa reddedilerek, makineye dayalı üretimi öneçıkaran yeni bir düzenin gücü vurgulanmaya çalışılmıştır. 1920'li yıllardaki bu yeniden inşa sürecinde "İlk Sovyet Modası" olarakbilinen tasarımları üreten Popova ve Stepanova ise Konstrüktivist yaklaşımlarını tekstil tasarımlarına uygulayarak, Sovyet tekstiltasarımlarında önemli bir dönüm noktası oluşturmakla kalmamış baskı desen tarihine ideolojik yaklaşımla üretilmiş tekstil baskıtasarımları kazandırmışlardır. Tekstil baskıcılığındaki desen birikimi, 20. yüzyıl başlarına kadar gelenekten ilham alınan, çoğunluklada Doğu'ya özgü desenlerin tekrar üretilmeleri ile oluşturulmuştur. Bu desenlerin tekstil tarihine kazandırılmasında ressamlarınkatkıları oldukça fazla olmakla birlikte, tasarımcıdan çok fabrikaların isimlerinin öne çıktığı görülmektedir. 19.yüzyılsonu ve 20.yüzyıl başlarına gelindiğinde ise çağdaş sanat hareketlerinin, tekstil baskıcılığını etkilediğini ve dönemin avant-gardesanatçılarının kendi anlayışlarını tekstil tasarımlarına da yansıttıkları izlenmektedir. Bu çalışmada sanat yaşamlarına birer ressamolarak başlayıp, "İlk Sovyet Modasının" oluşturulmasında moda ve tekstil tasarımcıları olarak çalışan Popova veStepanova'nın, Konstrüktivist sanat anlayışlarını yansıttıkları çalışmalarına değinilecektir. Socio-economic developments in Europe following Industrial Revolution signalled renovations and transformations as well aschanging mentalities in many nations. Influence of such changes on ways of perception was reflected in arts, causing a variety ofartistic movements to appear. Rejecting naturalistic styles, artists were inspired by mechanization to be progressive and expresstheir own contemporary understanding. October Revolution brought about organisation of working class and transformation ofway of production, beginning to reconstruct community in every field based on the changed ideology. Whatever remained followingancient capitalist teachings was entirely turned down and power of the new system based on output of machinery wasemphasized. Applying their Constructivist approaches to textile designs, Popova and Stepanova who performed the designscalled "The First Soviet Fashion" not only became an important milestone in Soviet textile designing but also created textile printingdesigns produced by ideologic approach to printing history. Inspired by tradition which survived until early 20th century,collection of textile printing designs were formed by reproduction of patterns unique to Orient. Although such patterns wereadded to textile history by precious efforts of artists, names of textile factories appeared much more than titles of artists. Late 19thand early 20th centuries witnessed that contemporary artistic movements influenced textile printing designing and avant-gardeartists projected their approaches upon such textile printing works. The study touches on the works that Popova and Stepanovaexpressed their Constructivist art concepts who started their career as artists and then worked as fashion and textile designers increating "The First Soviet Fashion".