Tarihi eserlerde aydınlatma tasarımının kent kimliğindeki ve algısındaki yeri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, interdisipliner bir dal olan tarihi eser aydınlatmasının uygulamasına dair bir el kitabı oluşturabilmek ve kent, kentli açısından müdahalenin boyutlarını irdeyebilmektir. Tezin araştırma aşamasında, ışık, görsel algı, kent kimliği, aydınlatma ve tekniği hakkında literatür taraması yapılmış ve bilimsel araştırma yöntemlerinden örnek araştırma, inceleme, rastlantısal bir anket uygulama ve sonuçlarını analiz etme, kent haritası üzerinden saptama, yorumlama, analizler ile tarihi eser ve kent için öneri modeller üretme, literatür taraması, çeşitli yer ve eserleri fotoğraflama, gözlem (görsel malzeme toplama ve yorumlama), anket uygulama ve değerlendirme, diyalektik ve deneycilik, karşılaştırma, yorumlama, fotoğraflama, kentsel bilgi değerlendirme, harita okuma, analiz ve sentez, literatür tarama yöntemleri kullanılmış ve son teknolojilerin, yayınların takip edilmesi, piyasadaki uygulamaların değerlendirilmesi yapılmıştır. Görsel algılamaya dair yapılar üzerinden tespitler yapılmıştır. Tüm analizler, sentezler ve yorumlar sonucunda İzmir Karşıyaka Latife Hanım Köşkü, İzmir Körfezi için aydınlatma projesi önerisinde bulunulmuştur. Çalışma kapsamında hem elektrik mühendisliği, sosyal bilimler, hem de mimarlık ve kent planlama disiplinlerinin prensipleri ile ilgili sentezler yapılarak müdahaleye dair yöntemler geliştirilmiştir. Uygulamanın sonuçları kent ve tarihi eser, çevre koruma açısından değerlendirilmiştir. Ortaya çıkan kompozisyon ve oluşumu çok yönlüdür. İnterdisipliner uygulama alanından söz eden bu çalışma her aşamada restorasyon kuramlarına uygunluk kapsamında ilerlemiştir. Tarihi eser aydınlatması müdahale aşamaları, etkileri, kullanılan elemanlar, uygulama alanlarına dair tablolar hazırlanarak sentezler oluşturulmuştur. İlerleyen teknik ve teknolojiden de bahsedilerek, hem yapıların, hem de çevrenin bu kapsamda nasıl ele alınması gerektiğine dair ana prensipler belirlenmiştir. Yeni bir ürün niteliğinde olan çalışma, aydınlatmayı tarihi eser ve çevre koruma müdahalelerinden biri olarak ele alıp, farklı bakış açılarından değerlendirmiştir. Örneklerle, her tip yapı için nasıl ayrı bir tasarım gerektiğini, nelere dikkat edileceğini tartışarak, aydınlatma tasarımcısı olabilecek restoratör mimarlara yönelik bir ana kaynak oluşturulmuştur. The aim of this study is to combine people from different profession branches and prepare a handbook for lighting designers and help to develop the city identity from point of perception of historical buildings and environment. In the research of the study, light, visual perception, city identity, illumination and technic are investigated by literature, scientific investigation methods. Photographing, making experiments, observing, applying a public survey, analysizing the results, reading the city map, producing models, comparing examples, following the recent developments, magazines, news are the things done for the study. By the historical buildings' day and night appearences and architectural observing, many theories have been presented by graphics, products. After all analysis, synthesis, interperetions a lighting model has been produced for Karşıyaka Latife Hanım House and a suggestion has also been offered for İzmir Bay. In the content of the study, both electric engineering and architecture, social science disiplinces have been discussed to decide for the operations of restoration. The results of the operations, have been evaluated from the point of restoration, city, building conservation, protection. The result composition is so important, it gives many alternatives for the life of the city. In this interdisicipliner study, in every step restoration rules are valid. Historical buildings need profession for applying new things on it. The armatures, cables which can be used especially for the historical buildings are listed in the study. All details have been investigated especially from the point of restorator architects. The developing technic and technology help the subject go further and lead new investigation subjects. The research presents new products about the subject and brings a new view for historical heritage protection. This study shows how can an illumination of a historical building or environmnet can be , gives examples and forms a source for light designers.