Abstract:
Bu çalışma, 1980-2000 yılları arasında, Türk romanlarında çağdaşlaşma ve eğitim sorununu ele almayı amaçlamaktadır. Bu dönemde ürün veren on iki romancının elli romanı örneklem olarak seçilmiştir. Örneklem seçiminde, Türk romanının biçim ve içerik bakımından farklı eğilimlerine yer verilmiştir. Geleneksel anlayışla yazılan romanların yanında postmodernizm etkisinde verilen romanlaræ sol tezlerin savunulduğu romanların yanında muhafazakar, milliyetçi tezlerin savunulduğu romanlar da incelenmiştir. Giriş bölümünde çalışmanın kapsadığı dönem ve ele aldığı kavramlar irdelenmiştir. Bu bölümde ilk olarak 1980-2000 yıllarında Türkiye'nin siyasi, sosyal ve kültürel durumu ana hatlarıyla anlatılmıştır. İkinci bölümde çağdaşlaşma, eğitim ve Türk romanı ele alınmıştır. Bulgular ve yorumlar bölümü yedi başlık altında toplanmıştır. Bu başlıkların belirlenmesinde romanlardan elde edilen veriler esas alınmıştır. Bu başlıklar sırasıyla, çağdaşlaşmanın başlatıcıları ve uygulayıcıları olarak bürokrasi ve siyasetæ çağdaşlaşmanın savunucuları olarak aydınlaræ çağdaşlaşmanın muhatabı olarak halkæ çağdaşlaşmaya karşı geleneğin direnç noktası olarak dinæ çağdaşlaşmanın yönü olarak Batıæ çağdaşlaşmanın araçları olarak eğitim, bilim, sanat ve kıyafetæ çağdaşlaşmanın ürünü olarak Türk kimliği ve Türk milliyetçiliği şeklindedir. Yeni biçim arayışlarına giren Türk romanının, bu dönemde de Türkiye'nin sosyal, siyasi, kültürel meselelerini ele aldığı görülmüştür. Eğitim, yeni bir insan modeli yaratma anlamında ele alınmıştır. Böylece, çalışmaya uygun olarak, eğitim bir çağdaşlaştırma çabası olarak değerlendirilmiştir. Türk romanının toplumu çağdaşlaştırmayı, değiştirmeyi, dönüştürmeyi amaçlamaya devam ettiği görülmektedir. Türkiye'nin yakın tarihindeki önemli gelişmeler ve Türk toplumu ile düşünce hayatında tartışılan kavramlar, olgular, problemler, Türk romanına yansımıştır. Anahtar kelimeler: Türk romanı, çağdaşlaşma, eğitim This study aims to address the modernisation and education problem of turkish novels between the period of 1980-2000. Fifty novels from twelve novelists of the period are chosen as samples. Different trends in terms of form and content of the Turkish novel has been included while making sample selection. Besides novels written in the traditional understanding the novels under influence of postmodernism and besides the left defensive novels conservative and nationalist defensive novels have been examined too. At the introduction section the historical period of the study and concepts covered in the study are examined. Under this section firstly, the political, social and cultural situation of Turkey between 1980 and 2000 is described. The concepts of modernisation, education and Turkish novel are handled in the second section. The section of findings and comments are grouped under seven chapters. The determination of titles are based on the data extracted from the novels. These titles are in turn: the bureaucracy and politics as the inducer and implementer of modernisationæ the intellectuals as the assertors of modernisationæ the society as the respondent of modernisationæ the religion as resistance point of tradition against modernisationæ the West as the destination of modernisationæ education, science, art and dress code as instruments of modernisationæ Turkish identity and nationalism as the product of modernisation. It was seen that Turkish novel searching new forms, has dealed social, political and cultural issues of Turkey in this period as well. Education is accepted as a creation of a new type of person. As a result, according to the study, education is accepted as a modernisation facility. It has been seen that Turkish novel was continuing to aim to reform, to alter and to modernize the society. Recent events from immediate history of Turkey and turkish society, subjects, problems and facts discussed in this society are reflected into Turkish novel. Keywords: Turkish novel, modernisation, education