Amanos dağlarının orta kesiminin doğal ortam, sosyo-ekonomik faaliyetler, koruma kriterleri ve çevre eğitimi açısından değerlendirilmesi

Abstract

İçinde yaşadığımız ve oldukça hassas bir dengeye sahip olan dünyamız sadece insanlar için değil aynı zamanda diğer tüm canlılar için de yaşam kaynağıdır. Yaşadığımız yüzyılda modern teknoloji insanlara doğadan sonsuz yararlanma olanağı sağlamış; insanoğlunun bitmez tükenmez egosu ve hırsı, doğal dengenin bozulmasından, türlerin yok olmasına kadar bir dizi olumsuz gelişme ile yüz yüze kalmamıza neden olmuştur. Tüm dünyayı ilgilendiren bu sorunlara çözüm arayışları yakın geçmişte başlamış, uluslararası toplantı ve konferanslar düzenlenmiş, birtakım antlaşmalar çerçevesinde doğal kaynakların ve biyolojik çeşitliliğin yok oluşunu önleme ya da en azından azaltma yoluna gidilmiştir. Doğal ortamdan sürdürülebilir ilkeler çerçevesinde yararlanmak, doğal ortam özelliklerinin tek tek analiz edilip sonuçların bütünsel bir şekilde değerlendirilmesi, doğal ortam ve kaynak değerlerin kullanımının, koruma kullanma dengesi çerçevesinde planlanması ile mümkün olabilir. Bu çalışmada Amanos Dağları'nın orta kesiminde doğal ortam ve sosyo-ekonomik ilişkiler incelenerek sahanın koruma kriterleri çerçevesinde değerlendirilmesi yapılmış, sahada sürdürülebilir koruma stratejilerinin planlanması amaçlanmıştır.   Ülkemizin Akdeniz Bölgesinde yer alan Amanos Dağları sahip olduğu biyolojik çeşitlilik ile ülkemizin doğallığı bozulmamış veya en az zarar görmüş alanlarından biridir. Saha oldukça renkli jeolojik ve jeomorfolojik özelliklerinin yanında, bitki tür ve çeşitliliği bakımından da ülkemizin en önemli alanlarından birini oluşturur. Nitekim saha kayın ormanları ile dünyada kayının topluluklar halinde görüldüğü en güney noktadır. Amanos Dağları gerek bitki örtüsü, gerekse oldukça dar ve derin yarılmış vadileri ile eşsiz peyzaj güzelliğine sahiptir. Saha Erzin'de yer alan içme ve kaplıcaları yanında yaz mevsiminde yöre halkının yararlandığı yaylalar ve geleneksel yaşam biçimiyle turizm potansiyeli açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada Amanos Dağlarının doğal ortam özellikleri (jeolojik-litolojik, jeomorfolojik, klimatik, toprak, hidrolojik ve hidrografik özellikler) ve sosyo-ekonomik özellikler (nüfus, yerleşme, ekonomik özellikler) öncelikle tek tek incelenmiş daha sonra bütünsel bir açıyla değerlendirilmeye çalışılmış, saha bu özellikleri doğrultusunda doğa koruma kriterleri açısından değerlendirilip biyosfer rezerv alanı olarak planlanmıştır. Our world, in which we live, has a quite sensitive balance and it is not only a source of life for human beings, but also for all other living beings. In this century, modern tecnology has provided people with an infinite opportunity to make use of nature; the endless ego and greed of human being has led us to come face to face with a certain number of undesired events from the spoiled natural balance to the extinction of the species. Seeking solutions to these problems related to the whole world has started in the near past; international meetings and lectures have been organized, and in the frame of some treaties certain steps have been taken to prevent or at least to lessen the extiction of the naturel sources and biodiversity  Getting benefit from natural habitat in the frame of sustainable principles can only be possible with analyzing the features of natural habitat one by one and evaluating the results as a whole; and with planning the use of natural habitat and source values in the frame of protection usage balance.  İn this study by examining the natural habitat and socio-economic relationships in the milde part of the Amanos Mountains , the evaluation in the frame of protection criteria was made, and the planning of the protection strategies in the sustainable area was aimed.  Located in the Mediterranen Region of our country, The Amanos Mountains with their instrinctive biodiversity is one of our country's naturally unspoiled or one of the least damaged areas.Besides its higly colored geologic and geomorphologic features, the area costitutes one of the most important areas in terms of plant varieties and diversity . As a matter of fact, the area is the very south point with its beech forests where the beechs are seen as groups.  Besides, the Amanos Mountains have unique landscape beauty with both its flora and its quite narrow and deeply cracked valleys. The area is of gerat importance in tourism potential with its spas and thermal springs located in Erzin in addition to plateus the native residents benefit in summer and the traditional life style of the native residents  In this study , the natural environmental features (geologic, lithologic, geomorfologic, soil, climatic, hydrologic, and hydrographic features) and socio economic features (population, settlement, economic features) of the Amanos Mountains were first examined one by one, and then with a cumulative perspective,. The area in the light of these features was evaluated in terms of protective creteria and planned as a biosphere reserve field .