Okul öncesi eğitimin ilköğretime etkisinin aile katılımı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Okul öncesi eğitim, çocuğun doğumundan itibaren, ilköğretime kadar olan tüm yaşantılarını içeren eğitim sürecidir. 0-6 yaş dönemini kapsayan bu dönem, çocuğun bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişiminin hızlı olduğu ve kişilik yapısının biçimlenmeye başladığı, temel alışkanlıkların çocuğa kazandırıldığı önemli bir dönemdir. Okul öncesi eğitim aile katılımını temel alan yapısıyla aileyi eğitim sürecinin parçası haline getirmektedir. Bu nedenle okul öncesi eğitim sürecinin sadece çocuğun gelişim süreçlerini desteklemekle kalmayıp aileye eğitime katılımda aktif bir süreç yaşattığı düşünülmektedir. Erken dönemde verilen eğitimin çocuk ve aile açısından doğurgularının ortaya konulması bu dönem eğitiminin öneminin bir kez daha vurgulanması açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitim alan ve almayan çocuklar arasında sosyal beceriler, özdüzenleme becerileri ve duygusal zeka gelişiminde farklılık olup olmadığı ortaya koymaktır. Çalışmanın bir diğer amacı ise, çocuğu okul öncesi eğitim alan veliler ve çocuğu okul öncesi eğitim almayan veliler arasında eğitime katılım gösterme konusunda önemli bir fark olup olmadığının incelenmesidir. Ayrıca araştırmada velilerin eğitime katılım gösterme konusunda görüşleri ile sınıf öğretmenlerinin okul öncesi eğitimin ilköğretim öğrencileri üzerindeki etkileri ve aile katılımına ilişkin görüşleri incelenmiştir._x000B_Çalışmanın evreni İzmir ili Buca ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı ilköğretim okullarında 2010-2011 bahar yarıyında 1. sınıfta öğrenim görmekte olan 5683 öğrenci, velileri ve öğretmenlerinden oluşmaktadır. Çalışmanın örneklemi ise uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen 13 ilköğretim okulunda öğrenim görmekte olan anaokulu eğitimi almış ve anaokulu eğitimi almamış 929 öğrenci ile bu öğrencilerin velileri ile öğretmenlerinden oluşmaktadır._x000B_Araştırmada verileri toplama sürecinde elde edilen nicel veriler nitel verilerle desteklenerek araştırmanın derinlemesine bir boyut kazanması sağlanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında ilköğretim 1. sınıf öğrencilerine Avcıoğlu (2003) tarafından geliştirilen, Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği (7-12 yaş), Yıldız (2009) tarafından geliştirilen Özdüzenleme Becerileri Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen 7 Yaş Grubu Çocuklar İçin Duygusal Zeka Ölçeği ile öğrencilerin ailelerine Fantuzzo, Tighe ve Childs tarafından (2000) orijinal olarak geliştirilen, Gürşimşek (2003) tarafından Türkçe geçerlilik güvenirlik çalışmaları yapılan Aile Katılım Ölçeği uygulanmıştır. Daha sonra örneklemden seçilen bir grup aile ve 1. Sınıf öğretmenleri ile görüşme yapılarak çalışma nitel verilerle desteklenmiştir._x000B_Çalışma sonucunda okul öncesi eğitim alan ve almayan birinci sınıf öğrencilerinin sosyal beceri, duygusal zeka ve öz düzenleme becerisi puanları arasında okul öncesi eğitim alan öğrenciler lehine anlamlı fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çocuğu okul öncesi eğitim alan velilerin aile katılım puanları ile çocuğu okul öncesi eğitim almayan velilerin aile katılım puanları arasında okul öncesi eğitim sürecine katılan velilerin lehine anlamlı fark olduğu görülmüştür. Son olarak araştırmanın nitel boyutu olan öğretmen ve velilerle yapılan görüşmelerden elde edilen veriler araştırmanın nicel sonuçlarını destekler nitelikte olduğu görülmüştür Pre-school education is the education process including all experiences of child from birth to the primary school. This period, including 0-6 years, is important during which child?s physical, mental, emotional and social development is very rapid and personality structure begins to characterized and child is obtained basic habits. Pre-school education makes the family one of the parts of the educational process through its structure based on the family involvement. For this reason, it is thought that pre-school education process does not only support child?s development but it also enables family to participate actively in education process. Being presented the results of the education given in the early period in terms of child and family is very important for emphasizing the usefulness of this period?s importance once again._x000B_The aim of this study is to put forward any differences between the children who had and who did not have pre-school education regarding their social skills, self-regulation and emotional intelligence development. Another aim of the study is also to investigate whether there is a significant difference between parents whose children had and whose children did not have pre-school education in terms of their involvement in educational process. Moreover, the parents? views about the involvement in education and teachers? views about the effect of pre-school education on primary school students were also investigated._x000B_The universe of the study is composed of 5683 students who are studying in the 1st grade of elementary schools affiliated to Ministry of Education in 2011-2012 spring semesters in Buca-district of İzmir- and their families and teachers. The sample of the study includes total of 929 students who had and did not have the pre-school education and who were determined through purposive cluster sampling method from 13 primary schools and their parents and teachers._x000B_In the research, the quantitative data were supported with qualitative data so that research has gained a depth size during data collection period. In the first stage of the research, Social Skills Evaluation Scale (for 7-12 years) which was developed by Avcıoğlu (2003), Self-regulation Skills Scale which was developed by Yıldız (2009) and Emotional Intelligence Scale for 7 Years Children which was developed by the researcher were applied to 1st grade primary students. Besides, The Family Participation Scale which was originally developed by Fantuzzo, Tighe and Childs (2000) and adapted in Turkish by conducting validity and reliability studies by Gürşimşek (2003) was applied to parents. Afterwards, the study was supported with qualitative data by interviewing with 1st grade classroom teachers and a group of families who were selected from the samples._x000B_At the end of the study, it was seen that there were significant differences between 1st grade students who had and who did not have pre-school education regarding the scores of social skills, emotional intelligence and self-regulation in favor of students who had pre-school education. In addition, it was seen that there was a significant difference between parents whose children had and whose did not have pre-school education regarding the family participation scores in favor of parents whose children had pre-school education. Finally, it was understood that qualitative data obtained from interviews conducted with teachers and parents supported the quantitative results of the research