Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme ve ders çalışma stratejileri, problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının, öğrenme ve ders çalışma stratejileri, problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeylerinin üniversite, cinsiyet, ailenin yaşadığı yerleşim birimi, mezun olunan lise türü, anne ve babanın eğitim düzeyi gibi değişkenlere göre anlamlı farklılıklar gösterip göstermediği ve sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme ve ders çalışma stratejileri, problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeyleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden betimsel ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'de Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı son sınıfta okuyan 6983 öğrenci oluşturmaktadır. Yedi farklı coğrafi bölgeden yedi eğitim fakültesi küme örnekleme seçme yoluyla seçilmiştir. Örneklemi, sınıf öğretmenliği son sınıfta okuyan 7 üniversiteden 430 (% 68) kadın ve 202 (% 32) erkek öğretmen adayı olmak üzere toplam (n=632) öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri Envanteri (ÖDÇSE), Problem Çözme Envanteri (PÇE) ve Rotter'ın İç Dış Kontrol Odağı Ölçeği (RİDKOÖ) kullanılmıştır. Veri çözümlemesi için ortalama, medyan, minimum ve maksimum puanlar, yüzde, frekans, standart sapma, Anova, Scheffe, Games Howell testleri, korelasyon ve çoklu regresyon gibi tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sınıf öğretmeni adaylarının genel olarak öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile problem çözme becerilerine orta düzeyde sahip oldukları ve denetim odağı bakımından içten denetimliliğe daha yakın oldukları görülmüştür. Öğrenme ve ders çalışma stratejileri bakımından Gazi Üniversitesi ile Atatürk Üniversitesi arasında Gazi Üniversitesi lehine, Trakya Üniversitesi ile Atatürk Üniversitesi arasında Trakya Üniversitesi lehine anlamlı farklılıklar görülmektedir. Problem çözme becerileri bakımından Atatürk Üniversitesi ile Trakya Üniversitesi arasında Trakya Üniversitesi lehine, Giresun Üniversitesi ile Trakya Üniversitesi arasında Trakya Üniversitesi lehine anlamlı farklılıklar görülmüştür. Denetim odağı değişkeni açısından üniversiteler arasında anlamlı farklılıklar görülmemiştir. Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme ve ders çalışma stratejileri, tutum, güdülenme, zaman kullanma, konsantrasyon, ana fikirlerin seçilmesi, çalışma yardımcıları, test stratejileri alt boyutlarında kadın öğrenciler lehine anlamlı farklılık görülmüştür. Problem Çözme Becerileri Envanterinin aceleci yaklaşım puanları, düşünen yaklaşım puanları, değerlendirici yaklaşım puanları ve toplam puanlarında kadın öğrenciler lehine anlamlı farklılıklar vardır. Denetim odağı değişkenlerinde cinsiyete göre anlamlı farklılık bulunmamıştır. Ailenin yaşadığı yerleşim birimine göre, öğrenme ve ders çalışma stratejileri envanterinin tüm alt boyutlarında ve problem çözme becerilerinin tüm alt boyutlarında ve denetim odağı ölçeğinde anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Öğrenme ve ders çalışma stratejileri envanterinin mezun olunan lise türüne göre sadece güdülenme alt boyutunda anlamlı farklılık vardır. Genel lise ile mesleki-teknik lise arasında genel lise lehine, mesleki-teknik lise ile diğer liseler arasında diğer liseler lehine anlamlı farklılıklar vardır. Problem çözme envanterinin mezun olunan lise türüne göre, alt boyutlarında ve toplam puanlarında anlamlı farklılık yoktur. Denetim odağı değişkeni puanlarında mezun olunan lise türüne göre anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri Envanteri'nin, annelerin eğitim durumuna göre, konsantrasyon, ana fikirlerin seçilmesi, çalışma yardımcıları, test stratejileri alt boyutlarında ve envanterin toplam puanında anlamlı farklılıklar vardır. Problem Çözme Envanteri'nin annelerin eğitim durumuna göre, değerlendirici yaklaşım puanlarında ve toplam puanlarında anlamlı farklılıklar vardır. Denetim odağı değişkeni puanlarında annelerin eğitim durumuna göre anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri Envanteri ve Problem Çözme Envanterinin tüm alt boyutlarında ve toplam puanlarında, denetim odağı ölçeğinde babaların öğrenim durumlarına göre anlamlı farklılık yoktur. Araştırma sonuçlarına göre, öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile problem çözme becerileri arasında iyi düzeyde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Buna göre sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme ve ders çalışma becerileri arttıkça problem çözme becerilerinin de artmaktadır. Problem çözme becerilerinin alt boyutları olan aceleci yaklaşım, düşünen yaklaşım, kaçıngan yaklaşım, değerlendirici yaklaşım, kendine güvenli yaklaşım, planlı yaklaşım puanları ile öğrenme ve ders çalışma stratejileri arasında orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca öğrenme ve ders çalışma stratejilerinin kaygı, bilginin işlenmesi, ana fikirlerin seçilmesi, çalışma yardımcıları, test stratejileri alt boyutları ile problem çözme becerileri arasında orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Denetim odağı ile problem çözme becerileri arasında düşük düzeyde anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile denetim odağı arasında çok düşük ilişki olduğu görülmüştür.  In this research, whether the levels of primary school teacher candidates' learning and study strategies, problem solving skills and of locus of control vary significantly in terms of university, gender, location, high school they graduated from and parents' education level were studied, and the correlation between primary school teacher candidates' learning and study strategies, problem solving skills and locus of control levels were also analyzed. In this study, descriptive and correlational survey methods were used as quantitative research methods. The research population was composed of 6983 students in the senior groups at the departments of primary education of seven faculties across Turkey. Seven faculties of education from seven different geographic regions were selected as the sample group through the cluster sampling method. The sample consisted of 632 students (n=632) students from 7 different universities, 430 of whom (68%) were females, and 202 of whom (32%) were males. Learning and Study Strategies Inventory (LASSI) and Problem Solving Inventory (PSI), Locus of Control (LOCS) were used for data collection. The statistical techniques Mean, Median, Min. and Max. Scores, Percentage, Frequency, Standard Deviation, ANOVA, Scheffe, Games Howell tests, Correlation and Multiple Regression were used to analyze the data. According to the results, primary school teacher candidates generally have medium level learning and study strategies and problem-solving strategies, and they were also found to be closer to those who had internal locus of control. In terms of learning and study strategies, there are differences between Atatürk University and Gazi University in favor of Gazi University, and also there are differences between Trakya University and Atatürk University in favor of Trakya University. In terms of problem solving skills between Atatürk University and Trakya University there are differences in favor of Trakya University; between Giresun University and Trakya University there are differences in favor of Trakya University. No significant differences were found between any universities in terms of locus of control. There were significant differences in favor of female students in terms of the primary school teacher candidates' learning and study strategies, attitudes; motivation, time management, concentration, selecting the main idea, study aids, test strategies. The impetuous scores obtained from through the Problem-Solving Skills Inventory, thinking approach scores, the evaluating approach scores and total scores varied significantly in favor of female students. The locus of control scores did not vary significantly in terms of gender. No significant differences were found among students in terms of the primary school teacher candidates' parents' location when the scores obtained from subscales of Learning and Study Strategies Inventory', Problem Solving Inventory' and Locus of Control Scale' were analyzed. Significant differences were found only in the motivation sub-dimension of the learning and study skills inventory in terms the high school the students were graduated from. When the general high schools, vocational-technical high schools and other high schools were compared, significant differences were found in favor of the other high schools. No significant differences were found in the scores in the sub-dimensions and the total scores obtained through the problem-solving inventory in terms of the high schools the students were graduated from. The scores of locus of control did not vary significantly in terms of the high schools the students were graduated from. The total scores obtained through Learning and Study Strategies Inventory varied significantly in the sub-dimensions of concentration, choosing the main idea, study aids, test strategies in terms of mothers' educational status. Problem Solving Inventory's evaluating approach scores and total scores varied significantly in terms of mothers' educational status. The scores of locus of control did not vary significantly in terms of mothers' educational status. There were no significant differences in the total scores and the scores obtained from the sub-dimensions when the data collected through the Learning and Study Strategies Inventory, the Problem Solving Inventory, and the Locus of Control Scale were analyzed in terms of fathers' educational status. According to the results, there is good relation between studying strategies and problem solving ability. The more learning and studying strategies scores increase the more the problem solving scores of the candidates of primary school teachers increase. There is a middle level, significant relation between the impetuous approach to problem-solving skills subscales, thinking approach, avoiding approach, evaluating approach, self- confident approach, planned approach scores and learning and studying strategies. Also, it was seen that there is a middle level, significant relation between studying and learning strategies and anxiety, information processing, selecting main ideas, study aids, subscales of test strategies, problem solving abilities. Between locus of control and problem solving skills there is a low level significant relation. Between studying and learning strategies and locus of control there is a very low correlation