BÜYÜK BRİTANYA VE DOĞU SORUNU

Abstract

Eski ifadesiyle " Şark Meselesi" olarak adlandırılan Doğu Sorunu, 19. yüzyılıntamamı ve 20. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti'nin hakim olduğu topraklarla, GüneyAsya, Uzakdoğu ve Afrika'nın paylaşılması ve sonradan Ortadoğu'daki enerji kaynaklarınınsömürgeleştirilmesi yani kısaca sömürgecilik yarışı olarak tanımlanmaktadır. Prof. Dr. J.Holland Rose, bu makalesinde Doğu Sorunu kavramını, kavramın ortaya çıkmasını vetarihsel gelişimini tarif ettikten sonra I. Dünya Savaşı'nda Almanya ve İngiltere arasındakiçekişmeye bağlı olarak Doğu Sorunu'nun savaş sürecinde ve savaştan sonra nasıl bir gelişmegösterdiğini ele almaktadır. Prof. Rose, savaş sonrası problemlerin Doğu Sorunu'nungeleceğini nasıl belirleyeceğini öngören bazı değerlendirmeler ile yazısını tamamlamıştır. Bumakale, Doğu Sorunu projesini temel alarak dış politikasına yön veren İngiltere'nin kavramabakışını -neredeyse bir asır önce içerden bir gözle- ele alması bakımından çok önemlidir. As being "Şark Meselesi" in old expression, the Eastern Question is identifiedas sharing the lands dominated by Ottoman Empire in the whole 19th century and at thebeginnings of 20th century, South Asia, Far East, Middle East and then colonizing the energyresources, in short, the competence of colonialism. In this article Prof. Dr. Holland Rose,after describing the concept of Eastern Question, origination of concept and its historicaldevelopment, handles how the Eastern Question made a progress in wartime and after thewar depending on the rivalry between Germany and England at World War I. Prof. Rose completed his article with some assessments that foresees how the post-war problemsdetermine the future of Eastern Question. This article has a great importance in terms ofhandling the perspective of Great Britain (almost a century before and with an interior sight)to this concept and to the East, that uses the Eastern Question as a base to shape its foreignpolicy.