TÜRKİYE'DE ÇOK PARTİLİ DÜZENE GEÇİŞTE CHP VE EĞİTİM SİSTEMİNDEKİ GELİŞMELER (1946-1950)

Abstract

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 1923 yılında kuruluşunun ardından -Atatürkdönemindeki çok partili yaşama geçme deneyimleri dışında- uzun süre tek partili bir düzeniçinde ülkeyi yönetmiştir. Doğal olarak, CHP, 1923 yılından 1950 yılına kadar 27 yıllık iktidarsürecinde, ülke siyasetini belirleyen en önemli dinamik olmuştur. Öte yandan, gerek ülkeiçindeki ekonomik ve toplumsal gelişmeler gerek dünyadaki gelişmeler CHP'nin izlediğisiyaseti şekillendirmiş ve değiştirmiştir. Bu değişimin en belirgin örneği, II. Dünya Savaşıkoşullarının 1940'lı yıllarda yarattığı toplumsal, ekonomik gelişmeler ve dünya siyasetininyeni biçimine uyum sağlama çabaları sonucunda Türkiye'de çok partili düzene geçilmesidir.Cumhuriyet Halk Partisi, çok partili siyasal yaşama geçme kararı alındıktansonra yeni duruma uygun bir değişim içine girmiştir. Partinin 1946 Olağanüstü ve 1947Kurultaylarında alınan kararlar ve kabul edilen program değişimi açıkça ortaya koymaktadır.Çalışmamız, 1946 (Olağanüstü) ve 1947 Kurultayları temel alınarak, CHP'nin çokpartili düzene uyum sağlamaya çalışırken geçirdiği değişimin eğitim sistemindeki sonuçlarınıortaya koymayı amaçlamıştır.After its foundation in 1923, the Republican People's Party, RPP for short, (CumhuriyetHalk Partisi, CHP in Turkish) ruled Turkey in a single-party system for several decades,except for a short period when a number of attempts to introduce a multi-party system intothe country under the guidance of M. Kemal Atatürk were experienced. For this very reason,the RPP was naturally the most important dynamic determining Turkey's politics during itsrule from 1923 till 1950. However, both the social and economic developments in the countryand the ones in the world shaped and changed the policy followed by the RPP. The most significantexample of such changes was the transition from the single-party rule to a multi-party system in order to adjust to the social and economic circumstances and to the new form of theworld politics brought about by the World War II.The RPP underwent a change that was in harmony with the new circumstancesafter the decision to adopt a multi-party system. The party programme and the resolutionstaken during the party conferences in 1946 (an emergency conference) and 1947 clearlyshowed this dramatic change.This study aims to show the consequences of this change for the education system onthe basis of these two conferences held in 1946 and 1947 as the RPP was trying to adapt itselfto the new multi-party system in the country.