Abstract:
Bu çalışmada, Türkiye’de 1980 sonrası dönemde gündeme gelen yapısal dönüşüm
ile birlikte ortaya çıkan ekonomik gelişmeleri değerlendirebilmek, ekonomik krizlerin
bir daha yaşanmasını engelleyecek gerekli önlem ve politikaları ortaya koyabilmek
için Türkiye’de 1980 sonrası dönemde yaşanan ekonomik krizler analiz edilmiştir.
Bu amaçla, bir ekonomik krizin nasıl bir ortamda ortaya çıkabileceği teorik olarak
incelenerek, olası kriz türleri ile bu krizlerin içsel ve dışsal boyuttaki ekonomik, politik,
sosyo-kültürel nedenleri araştırılmıştır. Genel olarak ortaya konulan ekonomik krizlere
ilişkin teorik yaklaşımlardan sonra konu Türkiye bağlamında ele alınmıştır.
Bu incelemeler, Türkiye’de ortaya çıkan ekonomik krizlerin başlıca nedenlerinin
ekonomik, politik ve sosyo-kültürel alanlardaki dengesizliklerin oluşturduğunu
göstermiştir. Bu dengesizliklerin yanı sıra uygulanan istikrar programlarının getirmiş
olduğu ilave nedenler ve uluslararası koşullardaki krizi besleme yönündeki
gelişmelerin varlığının Türkiye’deki ekonomik krizlerin nedenlerine çok karmaşık bir
yapı kazandırdığı anlaşılmıştır.
Böyle bir yapı içinde ortaya çıkan 1994, 1998 ve 2001 yılı krizlerinin Türkiye’de
ekonomik ve sosyal maliyeti çok yüksek olan kayıplara neden olduğu, uygulanan
istikrar programlarının ise her seferinde yeniden başa dönülmesi gibi başarısız
sonuçlar doğurduğu görülmüştür.
Bu incelemeler, Türkiye’de yaşanan krizlerin bir daha yaşanmaması için alınacak
önlemlerin hem ulusal hem de uluslararası çok yönlü koşulların dikkate alınması ve
uygulamaya konulan önlemlerin kararlı bir biçimde uygulanması zorunluluğuna işaret
etmiştir