Bazı tarihi yapılar örneğinde Türkiye'de sıva üstü kalem işlerinin korunması: Sorunlar-çözüm önerileri

Abstract

Türkiye'de özellikle son yıllarda çıkarılan yasalar ve altına imza atılan uluslararası koruma konulu antlaşmaların etkisi ile koruma-onarım çalışmaları hız kazanmıştır. Tarihi eser bakımından oldukça zengin olan ülkemizde, konuya zamanında gereken ehemmiyetin verilmemesinden dolayı koruma-onarım çalışmalarında henüz istenilen seviyeye gelinememiştir. Koruma ve onarım çalışmalarının farklı disiplinlerin bir arada çalışmasını gerekli kılan karmaşık bir yapıya sahip olması, uzmanlık gerektiren konuları bünyesinde barındırması ve bu açıdan Türkiye'de henüz yeterli altyapının oluşturulamamış olması bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Gerekli altyapı oluşturulamadan çıkarılan yasalar ve kabul edilen uluslararası antlaşmalar uygulama aşamasında yeterli olmamıştır. Koruma kültürü konusunda etkili bir eğitim politikasının yürütülememiş olması, günümüzde yaşanan sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu çalışmada, Türkiye'de tarihi yapılardaki sıva üstü kalem işlerinin korunması çalışmalarında karşılaşılan temel sorunlar, koruma konusunda hizmet veren resmi ve sivil kurum yetkilileri ile yapılan birebir görüşmelerden elde edilen bilgiler doğrultusunda irdelenmeye ve çözüm yollarının belirlenmesine çalışılmıştır. Amaç, sıva üstü kalem işlerinin korunmasına karar alınan zaman diliminden, koruma ve onarım çalışmalarının tamamlandığı zaman dilimine kadar olan süreçte karşılaşılan temel sorunları irdelemek ve çözüm yolları aramaktır. Bu mantık çerçevesinde birinci bölümde tanım ve tarihi bilgi verildikten sonra ikinci bölümde, bazı yapıların sıva üstü kalem işlerinin restorasyon çalışmaları irdelenmiş, mevcut yasalardan hareketle sıva üstü kalem işlerinin koruma-onarım çalışmalarında yapılması gereken işlemler sıralanmıştır. Bu bilgilerin ardından, görüşmelerden elde edilen veriler doğrultusunda temel sorunlar irdelenmiş ve çözüm yolları üretilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise yapılan proje çalışmaları ve uygulamaların bir dökümü yer almaktadır. With the effect of laws and international agreements which have been executed in recent years about conservation, conservation and restoration works seem to be in rapid change in Turkiye. Because of having been a neglected field in our country which is very rich in terms of historical artifacts, ongoing conservation and restoration works are stil not at the desired stage. Owing to the fact that conservation and restoration works require a structure built up of different disciplines and in addition to this, because an efficient infrastructure has not yet been set up in Turkey, bring along some problems. At the stage of application, laws and international agreements which were legislated without adding important requirements have not been satisfactory. Present-day problems occured for the reason that an effective education policy have not been conducted on the issue of conservation culture. In this thesis, it is intended to underline the problems encountered during the processes of conserving engraved and painted inscriptions on historical buildings and it is also aimed to suggest solutions by means of interviews made with officials of formal and civil foundations. The main aim is to determine the primary problems faced during the time frame between the decision to start conservation and restoration work and the completion of it. Accordingly, in the first chapter, definition and historical overview will be given, then in the second chapter, some of the buildings? restoration works on wall paintings are being emphassized, necessary processes about conservation and restoration works will be defined. Afterwards, regarding the data acquired by the interviews, essential issues will be disscussed and new suggestions will be given. In the third chapter, an inventory of project works and applications are given.