Bir planlama stratejisi olrak arkeolojik envanterleme ve kentsel arkeolojik değer yönetimi: İzmir Tarihi Kent Merkezi

Abstract

Türkiye deneyiminde planlama alanının arkeolojik çalışmalardan gelen bilgiye iki yönlü gereksiniminin olduğu görülmektedir. Bunlardan birincisi, yapılaşma izinleri ve uygulama projelerine karar verilen uygulama alanı, diğeri ise uygulama alanının da sağlıklı işleyebilmesi açısından kritik olan, plan kararlarının verildiği planlama alanıdır. Bu tez kapsamında Türkiye örneğinde arkeolojik değerlerin kent ve bölge planlarında hangi yöntemle ve hangi yasal ve kurumsal düzenlemelerle temsil edilmekte olduğu tartışılmıştır. Bu tartışmada yöntem olarak öncelikle Avrupa temelli yurt dışı deneyimi, ardından ulusal deneyim ve ulusal deneyimin pratikteki yansımalarının anlaşılması amacıyla, ?zmir tarihi kent merkezinde yaşanan örnekler incelenmiştir. Gerçekleştirilen inceleme ve araştırmalar sonuç olarak, ülkemizde arkeolojik değerler için planlama süreçlerine girdi oluşturabilecek bir ulusal envanter sisteminin oluşturulmasının şart olduğunu ortaya koymuştur. Bu envanterleme sisteminin oluşturulması ve denetiminin ve de planlama süreçleri açısından yönlendiriciliğinin sağlanması için yasal ve kurumsal bağlamda yeni yapılanmalara gereksinim bulunduğu anlaşılmıştır It is observed that the field of planning needs information from archeological studies in two ways in the experience of Turkey. The first one is the field of implementation, where building permits and implementation projects are decided, whereas the other one is the field of planning, which is also critical for the sound operation of the field of implementation and where plan decisions are made. In both fields, the planner requires opinions of experts, required to be sent to him by the institution in charge of archeological studies, and the maps, where spatialization of archeological information is performed, for the conservation of archeological assets. By what method and by which legal and institutional regulations archeological assets in the case of Turkey are represented in city and regional plans has been discussed within the scope of this thesis. As the method in this discussion, the cases experienced at the historical city center of Izmir have been examined primarily in order to understand the experience abroad on the basis of Europe and then the national experience and the reflections of national experience in practice. In conclusion, the examinations and studies performed have put forward that it is imperative to create a national inventory system that is likely to produce input for planning processes for the archeological assets in our country. It has been understood that new structurings are needed within legal and institutional contexts so as to create this inventory system and to ensure its supervision and its guidance for planning processes.