Pliyo kuvaterner Söke Milet havzasının oluşumu

Abstract

Pliyo-Kuvaterner Söke-Milet Havzası, Geç Pliyosen-Pleyistosen Fevzipaşa Formasyonu ve güncel alüvyonal, denizel yelpaze deltası ve Büyük Menderes denizel akarsu delta çökelleri ile doldurulmuş, transtansiyonal veya oblik olarak açılmış KD-GB gidişli asimetrik bir havzadır. Havza, Oyukdağ Sıyrılma Fayı ve sağ yanal transfer zonu olarak çalışmış Priene-Sazlı Fayı kontrolünde oluşmuş transtansiyonal supradetachment Miyosen Söke Havzası üzerinde açılmıştır. Miyosen Söke Havzası, kristalin temel kayalar üzerine uyumsuz oturan Söke Formasyonu, Söke ile uyumsuz Davutlar Konglomerası, Davutlar ile uyumlu Kuşadası Formasyonu ve Hisartepe volkanik kaya birimlerini içerir. Miyosen sonuErken Pliyosen sıkışma ve doğrultu atım deformasyonundan sonra, Pliyosen sonundan itibaren transtansiyonal Pliyo-Kuvaterner Söke-Milet Havzası açılmaya başlamıştır. Miyosen kaya birimleri üzerinde uyumsuz olarak bulunan Fevzipaşa Formasyonu, allostratigrafi uyumsuzluğu ile ayrılan altta karasal, üstte sığ denizel yelpaze deltası fasiyes topluluklarını (FA) içeren iki tortul istifden yapılıdır. Bunlar alttan üste, alt alüvyonal yelpaze çökeltileri (FA 1), tatlı su karbonat gölü çökeltileri (FA 2), yelpaze deltası önü (fan-prodelta) çökeltileri (FA 3), sığ denizel yelpaze deltası yamaç çökeltileri (FA 4), kıyı yakını kumlu ağız çubuğu (nearshore sandy mouthbar) çökeltileri (FA 5) ve üst alüvyonal yelpaze çökeltileri (FA 6) dir. Sedimanter fasiyes analizlerine göre, Erken Pleyistosen başında, Söke yöresi ani bir denizel transgresyon etkisinde kalmıştır. Bu denize ait sığ denizel yelpaze deltası 2.40-0.95 My arasında, bağıl olarak tektonik dingin bir dönemde Yamaçköy Fayı önünde birikmiştir. Aşırı tortul yüklü akmalarla oluşmuş alüvyonal yelpazelerden kaynaklanan kum tortullarının kıyıda birikmesi, ilerlemesi (progradation), dalga ve akıntılarla yeniden işlenip çökeltilmesi ve Yamaçköy Fayı tavan bloğunun giderek azalan çökmesi, denizel yelpaze deltası oluşumunu kontrol etmiştir. vii Tektonik aktivite artışına bağlı olarak, Geç Pleyistosen sonu-Holosen oblik açılma döneminde yeniden hareketlenen Priene-Sazlı ve diğer eski fayların denetiminde güncel tortullar çökelerek Büyük Menderes grabenine verev konumlu günümüzdeki havza oluşmuştur. Havza kuzey kenarı günümüze kadar aktif kalmasına karşın güney kenar duraylı veya az aktifdir. Plio-Quaternary Söke-Milet Basin is a transtensional asymmetric basin, trending NE-SW and filled with Late Pliocene-Pleistocene Fevzipaşa Formation and recent alluvial, marine fan-delta and Büyük Menderes marine river delta deposits. The basin was opened on the transtensional supradetachment Miocene Soke Basin that formed under the control of the Oyukdağ detachment fault and Prine-Sazlı Fault activeted as a dextral transfer zone. The Miocene Söke basin consists of Söke Formation resting on crystalline basement rocks unconformably, Davutlar Conglomerate unconformably with Söke, Kuşadası Formation conformably with Davutlar and Hisartepe volcanic rock intrusions. After late Late Miocene-Early Pliocene compressional and strike-slip deformation period, transtensional Pliyo-Quaternary Söke-Milet Basin was began to extend. The Fevzipaşa Formation overlying the Miocene rock units is composed of two sedimentary sequences of the terrestrial at lower part and shallow marine fan-delta facies associations (FA) at upper part, intervaled with an allostratigraphic unconformity. These are; lower alluvial fan deposits (FA 1), fresh water carbonate lake deposits (FA 2), fan-prodelta deposits (FA 3), shallow marine fan-delta slope deposits (FA 4), nearshore sandy mouth-bar deposits (FA 5) and upper alluvial fan deposits (FA 6). Due to the sedimentary facies analysis, the Söke discrict effected from abrupt marine transgression or ingression in the early Early Pleistocene. The shallow marine fan-deltaic deposits related with this marine were deposited in front of Yamaçköy fault between 2.40 and 0.95 Ma in the relatively tectonic quiescience period. The sand deposition on shore coming from hyperconcentrated flow-generated alluvial fans, sand progradation, reworking and redeposition by currents and waves and decreasing subsidence of the hanging-wall block of the Yamaçköy Fault was controlled the deposition of the shallow marine fan-deltaic deposits.ix During the late Late Pliocene-Holocene extension period, due to increasing of the tectonic activity, the recent sediments were deposited control on the reactivated Priene-Sazlı and other ancient faults and, the last basin morphology was formed obliquely to the Büyük Menderes Graben. The northern basin margin is active, while the southern margin inactive or less active in present day