Ege Bölgesi günlük maksimum yağışlarının bölgesel analizi

Abstract

Bölgesel analizin iki temel amacından biri, istatistiksel açıdan homojen bir bölgede, özellikle de ölçüm olmayan noktalarda T-tekerrürlü olay büyüklüğünü tahmin etmek; diğeri ise, kısa veri nedeniyle önemli örnekleme hataları taşıyan noktasal tahminleri iyileştirmektir. Bu tezde, ana dağılım olarak iki parametreli lognormal dağılıma dayalı bir indeks yöntemle Türkiye'nin Ege Bölgesi'ndeki günlük maksimum yağışların bölgeselleştirilmesi konusu incelenmiştir. Çalışmada, homojen alt bölgelerin teşhisi için Wiltshire (1986) tarafından önerilen yönteme ek olarak, bir istasyonun öngörülen alt grubun üyesi olup olmadığını kararlaştırmak için lognormal varsayıma dayalı özel bir student-t testi uygulanmıştır. Çalışmada bölgesel ortalama değişkenlikler BCV,Ege= 0,3334; BCV,KuzeyEge= 0,3355; BCV,GüneyEge= 0,3299; BCV,KıyıEge= 0,3417; BCV,İçEge= 0,3252; olarak bulunmuş; alt bölgelerin değişkenlik katsayıları, Ege Bölgesi'nin tümüne ait ortalama değişkenlikten anlamlı ölçüde farklı olmamakla birlikte her alt bölge için boyutsuz bölgesel büyüme eğrileri tanımlanmıştır. Ortalama, değişkenlik ve çarpıklık katsayısı gibi temel istatistiklerin alansal dağılımını gösteren haritalar hazırlanmıştır. Bu çalışmadaki bulgulardan ve temel istatistiklerin alansal dağılımını gösteren haritalardan yararlanarak, Ege Bölgesi'ndeki bir proje noktası için T-tekerrürlü günlük maksimum yağış büyüklüğü kestirilebilecektir. The two major objectives of the regional analysis are to estimate the T-year event magnitude at a given location in a statistically homogeneous region, mainly at ungauged sites, and to improve at- site estimates with large sampling errors because of the limited data. In this paper, an index method, based on the two ”“ parameter lognormal distribution as a parent one for the regionalization of annual maximum daily precipitations recorded at Ege Region of Turkey was presented. In addition to the procedure proposed by Wiltshire (1986) for identification of homogeneous sub clusters, a special student-t test based on the lognormal assumptions was applied in order to decide whether a given station is indeed a member of its individual sub cluster or not. The average regional coefficient of variation values computed as BCV,Ege= 0.3334; BCV,KuzeyEge= 0.3355; BCV,GüneyEge= 0.3299; BCV,KıyıEge= 0.3417; BCV,İçEge= 0.3252. After the determination of statistically homogeneous region, regional dimensionless growth curves are computed upto regional parameters. The maps of spatial distribution of basic statistics are prepared. By use of the prepared maps, estimation of the T-year event magnitude of a hydrologic variable could be done, mainly at ungauged sites or at the sites of which has limited data.