Agora (İzmir) çevresi killerinin Antik Dönem'de kullanılabilirliği

Abstract

Bu çalışmada Agora'da (Smyrna) yapılan arkeolojik kazılar sonucunda elde edilen 3 adet terra sigillata ve 6 adet red slip seramik parçaları üzerinde petrografik, jeokimyasal ve mineralojik analizler yapılmıştır. Bölgede seramik üretimine uygun kil sahası (Agora güneyi) saptanarak mineralojik ve kimyasal olarak incelenmiştir. Agora seramiklerinin tane boyu saptanmış ve Agora kilinden temsili seramikler üretilmiştir. Temsili seramikler 800, 850 ve 900 °C'de pişirilmiş ve petrografik incelemeleri yapılmıştır._x000B_Petrografik çalışmalar sonucunda terra sigillatalarda baskın matriks kilce zengin, kil olmayan taneler kuvars ve granitik kaya kırıntılıdır. Red sliplerde de benzer içerikler görülmesine karşın mika oranları yer yer artmaktadır.Jeokimyasal analizlere göre terra sigillatalar kendi içlerinde iki, red slipler ise üç gruba ayrılabilmektedir. Bu sonuca mineralojik analizlerde destek vermektedir. Red slip örneklerinde iki adet örnek kaolinitik ağırlıklıdır. Pişme sonucunda mullit oluşumları gözlenmektedir.Agora güneyinden alınan kil örneğinden yapılı temsili seramik ince taneli karbonatça zengindir, kimyasal analiz sonucuna göre SiO2 miktarı Agora seramiklerine göre azdır, ancak içerisine kuvars'ça zengin plastik olmayan tane ilave edildiğinde SiO2 miktarı artacaktır._x000B_Çalışma sonucunda İzmir ve çevresinde olasılı kil yatakları içerik açısından değerlendirilmiştir. Agora güneyinde yer alan killerin seramik üretiminde kullanılmış olma olasılığı yüksektir. Ancak, bu sonuca daha fazla seramik örneğinin incelenmesi ve kazılar sonucunda pişirme işleminin burada yapılıp yapılmadığı araştırılmalıdır. In this study, petrogrpaphic, geochemical and mineralogical analyses of three terra sigillatas and six red slips pieces which were obtained from archeological excavations in Agora (Smyrna). Clay deposit which is suitable for ceramic production in this region determined and analyzed as mineralogical and chemical. Grain size of Agora ceramics was determined and representative ceramics were prepared. These ceramics fired at 800, 850 and 900 oC, and studied petrographically._x000B_According to petrogaphical studies of terra sigillatas are rich in clay matrix and have quartz and granitic rock fragments as non?plastic material. Even the same matrix occurred in red slip, concentration of mica was increased.According to geochemistry, terra sigillatas are separated in two and red slips are separated in three groups. Mineralogical analyses supported these results. Two samples among the red slip samples have dominantly kaolinitic. After firing of Agora clay, mullit formation can be observed. Representative ceramic that is made up of clay samples taken from south of Agora has enriched of carbonate. According to chemical analyses these ceramics have lower values of SiO2 amount in respect of Agora ceramics. However SiO2 amount will be increased when the SiO2 enriched non plastic grains added._x000B_As a result of this study, probable clay deposit in and around of İzmir city is evaluated in terms of mineralogical and chemical contents. Clay which is located south part of Agora, is probable to use production of ceramics. However, it is necessary to study on more ceramic samples from this excavation and has also to examine firing places in this area.