Örselenme faktörünün süreksizliklerin seçilmiş bazı jeoteknik özelliklerine olan etkileri

Abstract

Günümüz açık ocak madenciliğinde ocak üretim maliyetinin yaklaşık yüzde otuzu patlatma işlemlerinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca patlatma işleminde ve patlatma verimindeki en önemli parametrelerden biri de süreksizliklerdir. Süreksizliklerin devamlılığı ve açıklığı, patlatma verimine doğrudan etki eden unsurlardır. Açık ocaklarda yapılan patlatma işlemlerinden kaya kütlesi içindeki süreksizlikler etkilenmekte ve açıklıkları artmaktadır._x000B_Bu bilgiler doğrultusunda gerçekleştirilen bu çalışmada iki farklı işletmede arazi çalışmaları gerçekleştirilmiş ve arazilerde yapılan patlatma işlemleri sonrasında kaya kütlelerinde meydana gelen örselenmenin, süreksizliklerin açıklığına olan etkileri araştırılmıştır._x000B_Yapılan çalışmalarda, her patlatmaya ait özgül şarj miktarları hesaplanmış ve özgül şarj miktarları ile patlatma işlemi sonrasında süreksizliklerde meydana gelen değişimler arasında bağlantı kurulmaya çalışılmıştır._x000B_Ayrıca, patlatma yapılan aynalardaki süreksizlik aralıkları ve patlatma parametreleri dikkate alınarak patlatmadan sonraki tane yığın boyut dağılımları görüntü analizi yöntemi yardımıyla tanımlanmıştır. The cost of blasting operations is about thirty percentage of all production expenses for open pit mine operations. Discontinuities are one of the most important parameters for blasting operations. The persistency and the aperture of discontinuities are directly affected from the blasting efficiency. Blasting operations in open pit mines affect the discontinuities into the rock mass and change its properties._x000B_In this study, the field studies were computed for two different quarries and the effect of disturbance on discontinuities into the rock mass after blasting operations were studied._x000B_The specific charge for blasting were calculated for every blasting operation and the relationships between specific charge and change of the discontinuity aperture after the blasting operations were studied._x000B_Also particle size distribution were tried to be determined by considering spacing of discontinuities and the blasting parameters by using the image analyzing method.