Müzakere (problem çözme) ve arabuluculuk eğitim programının ilköğretim 4.-5. sınıf öğrencilerinin çatışma çözüm stilleri ve atılganlık becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, "Müzakere (problem çözme) ve Arabuluculuk Eğitim Programı" nın ilköğretim 4.-5. sınıf öğrencilerinin çatışma çözüm stilleri ve atılganlık düzeylerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmada, "ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen" yöntemi kullanılması sebebiyle araştırmanın evren ve örneklemi yoktur, çalışma grubu olarak "deney ve kontrol grubu" bulunmaktadır. Araştırmanın deney ve kontrol grubunu, İzmir iline bağlı ve alt sosyo-ekonomik düzeyde bulunan 3 ilköğretim okulunda öğrenim gören 4. ve 5. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Öğrencilerin çatışma çözüm stillerini ölçmek amacıyla Sarı (2005) tarafından geliştirilen "Çatışma Çözüm Becerileri Ölçeği" ile, atılganlık düzeyleri ise Topukçu (1982) tarafından geliştirilen "Atılganlık Ölçeği" ile ölçülmüştür. Öğrencilerle ilgili demografik bilgileri elde etmek için "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde; eşleştirilmiş gruplar için t testi, ilişkisiz t-testi, tek faktörlü ve çift faktörlü kovaryans analizi, kullanılmıştır. Araştırma bulguları sonucunda; "Müzakere (Problem Çözme) ve Arabuluculuk Eğitim Programı" nı alan ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin yapıcı ve olumlu çatışma çözüm becerilerinin geliştiği, yıkıcı davranma, hükmetme, geri çekilme, boş verme, umursamama gibi sert ya da yumuşak tepki türlerini kullanma düzeylerinin düştüğü; 4.-5. sınıf deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin fark (kazanç) puan karşılaştırmaları arasında istatistiksel anlamda fark bulunmamış ancak eğitim programını alan 4.-5. sınıf deney grubu öğrencilerinin, atılgan davranma düzeylerinin yükseldiği, kendilerini daha iyi ifade ettikleri saptanmıştır. Anahtar Kelimeler : Çatışma, çatışma çözümü, müzakere, arabuluculuk, atılganlık, beceri. In this study, the effect of "Negotiation (Problem Solution) and Mediation" education program to conflict solution styles and assertiveness levels of primary school 4th and 5th class students is investigated. There is not a universe and sample of this research, and also "experiment and control group" as a study group owing to using of "pretest and posttest with control group design, quasi experimental design". Experiment and control group of this research is consist of 4th and 5th class students who are educating in 3 Primary Schools that are bound to İzmir city and in a sub-socio-economic level. In the solution of students' conflict solution styles, "Conflict Solution Skills Scale" which is developed by "Sarı (2005) is used, and also "Assertiveness Scale" which is developed by Topukçu (1982) is used in the solution of assertiveness levels. "Individual Data Form" is used to gather demographic data which is related with students. In the analyses of gathered data, "Paired Sample T Test", "Independent T test", "One Factor and two Factors ANCOVA are used. As a result of this study, it's seen that; Primary School 5th class students' who are educated in this "Negotiation (Problem Solution) and Mediation" education program creative and positive conflict solution skills are improved, the usage of reaction types like subversive behavior, domination, withdrawing, ignoring, indifference; there is not any statistical difference between comparison of differentiation scores but assertiveness behavior levels of 4th and 5th class experiment group students are improved and express themselves better. Key Words : Conflict, conflict resolution, negotiation, mediation, assertiveness, skill.