6. ve 7. sınıflarda okutulan Türkçe ders kitaplarındaki düzyazı metinlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma 2007/2008 eğitim öğretim yılında okutulan altıncı ve yedinci sınıf ders kitaplarındaki düz yazı metinlerinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, öncelikle, Türk eğitim tarihinde Türkçe ve okuma-yazma eğitimi, ilköğretim yıllarındaki gelişimsel dönemler ve kişilik gelişimi, çocuk yayınlarında bulunması gereken özellikler ve MEB İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı'nın kuramsal çerçevesi hakkında kuramsal bilgiler verilmiştir. Daha sonra, metinlerin biçimsel incelemesi yapılmıştır. Biçimsel incelemede, metinlerin paragraf sayısı, cümle sayısı, sözcük sayısı ve metinlerde yer alan mecaz, deyim gibi özel kullanımlar bulunmuştur. Daha sonra Veysel Sönmez tarafından geliştirilen Sönmez Modeli kullanılarak metinlerin, sözcük oranı, güçlük oranı ve anlaşılırlık oranı tespit edilmiştir. Metinlerin biçimsel incelemesinin ardından, metinlerle ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Değerlendirme yapılırken, kuramsal çerçeveyi çizerken belirlediğimiz ilkeler ve metinlerin anlaşılırlık düzeyi göz önünde bulundurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, ders kitaplarındaki metinler genel olarak anlaşılabilir çıkmıştır. İncelenen metinler, içinde yer aldıkları temaya ve alt temalara uygunluk içindedirler. Kimi metinler, önyargılı yaklaşımlar ya da yanlış bilgiler içermektedirler. Metinlerin türlere göre dağılımı çeşitlilik göstermekle beraber altıncı sınıf ders kitabında daha çok öykü türünde metinler; yedinci sınıf ders kitabında ise daha çok deneme, makale türündeki metinler yer almaktadır. Her iki ders kitabında da roman türüne ait örnek ise bulunmamaktadır. Anahtar Sözcükler: Türkçe ders kitaplarında yer alan düz yazı metinler, metinlerin değerlendirilmesi, ilköğretim Türkçe ders kitapları. For this reason, primarily, theoretical information about Turkish Language teaching and reading-writing education in Turkish Education History and developmental period in the primary school years and personality development, the features that should be in children edition and the theoretical frame of Turkish National Ministry Primary School Turkish Education Program were given. Later figural analysis of the texts were done. In the fıgural analysis, the number of paragraphs in the texts, the number of the sentences, the number of the words and the special usages such as metaphors and idioms were found. Afterwards, the proportion of the word, the proportion of the difficulty and the intelligibility of the texts were determined by using Sönmez Model that was developed by Veysel Sönmez. After the structural analysis of the texts, evaluations about texts were done. While evaluating, the principals that were determined while defining the theoretical frame and the intelligibility level were taken into consideration. According to the research results, the texts in the textbooks are generally intelligible. The analyzed texts are in accordance with the themes and the sub-themes in which they take part. Some texts contain biased approaches and wrong information. Although distributing of the texts types show diversity, in the 6th grades textbooks story texts; in the 7th grades textbooks essay, articles types of texts take part. Both of the textbooks, no example of novel type exist. Key Words: Prose texts in Turkish Textbooks, evaluation of the texts, primary school Turkish textbooks.