Sait Faik Abasıyanık'ın "Alemdağ'da Var Bir Yılan" adlı hikaye kitabındaki hikayelerin kelime grupları bakımından incelenmesi ve Türkçe eğitimine katkısı

Abstract

Bu çalışma, Sait Faik Abasıyanık'ın "Alemdağ'da Var Bir Yılan" adlı yapıtındaki Öyle Bir Hikaye, Yalnızlığın Yarattığı İnsan, Alemdağında Var Bir Yılan, Panco'nun Rüyası, Melahat Heykeli, Yani Usta, İki Kişiye Bir Hikaye, Rıza Milyon-er, Sarmaşıklı Ev, Eftalikusun Kahvesi, Hişt Hişt! , Dülger Balığının Ölümü, Kafa ve Şişe, Çarşıya İnemem, Dolapdere, Bir Hastalık, Yılan Uykusu hikayelerindeki kelime gruplarının incelemesi ve sınıflandırmasını içerir. İncelemede önce cümlenin herhangi bir öğesi durumundaki kelime grupları saptanmıştır. Sonra saptanan kelime gruplarının içinde bulunan alt kelime grupları saptanmış ve ilgili başlık altında verilmiştir. İsim tamlamaları, sıfat tamlamaları, ikilemeler, tekrarlar, fiilimsi grupları, edat grupları, unvan grupları incelenen kelime gruplarıdır. İsim tamlamaları; belirtili, belirtisiz ve zincirleme isim tamlamaları şeklinde incelenmiştir. Sıfat tamlamaları; niteleme sıfatları, sayı, soru, işaret, belgisiz ve fiilimsilerle kurulanlar şeklinde incelenmiştir. Sayı sıfatları asıl, sıra, kesir, üleştirme; fiilimsilerle kurulan sıfat tamlamaları, sıfat-fiillerle kurulan sıfat tamlamaları ve diğer fiilimsilerle kurulan sıfat tamlamaları alt başlıkları altında incelenmiştir. İkilemeler başlığı altında eş veya yakın anlamlı, zıt anlamlı ve olumlu-olumsuz kelimelerle yapılan kelime grupları; Tekrarlar başlığı altında aynı kelime, yansımalar ve "m" ile yapılan kelime grupları yer almıştır. İncelemede İkilemeler, Tekrarlar ana başlıklarıyla yetinilmiş; herhangi bir alt başlık kullanılmamıştır. Fiilimsiler; isim-fiil grupları, sıfat-fiil grupları, zarf-fiil grupları şeklinde ele alınmıştır. Edat grupları ve unvan gruplarının incelemesi tezin son bölümünde yer almaktadır. Kelime gruplarının saptanması ve sınıflandırması yapıttaki hikayelerin sırası ve sayfa numarası göz önünde bulundurularak yapılmıştır. Kelime gruplarının yer aldığı cümlelerin sonunda kelime grubunun hangi hikayede, kaçıncı sayfa ve satırda geçtiği parantez içinde verilmiştir. Her kelime grubu geçtiği cümlede koyu biçimde gösterilmiştir. Kelime grubunun yer aldığı cümlenin bütünlüğü olabildiğince korunmuştur. Tez, Varlık Yayınevi Mart 1954 tarihli ilk baskı esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu baskıda yapıtın adı "Alemdağında Var Bir Yılan" dır. Aynı yayınevinden ikinci baskı, yazarın isteği doğrultusunda "Alemdağda Var Bir Yılan" adıyla çıkmıştır. Diğer baskılarda "Alemdağ'da Var Bir Yılan" adı kullanılmıştır. İncelemeye esas olan ilk baskıdan alınan hikayelerin metni sonuç bölümünden sonra yer almaktadır. This work contains an analysis and classification of the word groups that are found in the stories, Öyle Bir Hikaye, Yalnızlığın Yarattığı İnsan, Alemdağında Var Bir Yılan, Panco'nun Rüyası, Melahat Heykeli, Yani Usta, İki Kişiye Bir Hikaye, Rıza Milyon-er, Sarmaşıklı Ev, Eftalikusun Kahvesi, Hişt Hişt!, Dülger Balığının Ölümü, Kafa ve Şişe, Çarşıya İnemem, Dolapdere, Bir Hastalık,Yılan Uykusu in Alemdağ'da Var Bir Yılan by Sait Faik Abasıyanık. In this analysis, first, one of the word groups which is in the position of any component of the sentence has been defined. And later, sub-word groups that has taken place in these defined word groups has been found and given in related title. Noun phrases, adjective phrases, repetitions, recurrences, verbals, prepositional phrases, reputation phrases are the words that are treated in this work. Noun phrases are treated in three categories: possessive construction, indeterminate genitival construction, continious construction. Adjective phrases are handled as those used with numeral adjectives, question adjectives, demonstrative adjectives, descriptive adjectives and which are constructed by verbals. Numeral adjectives are given under these sub- headings: cardinal number adjectives, order number adjectives and distribute number adjectives: adjective phrases which are constructed by verbals, adjective phrases which are constructed by participles and adjective phrases which are constructed by other verbals. Under the topic of repetitions, synonym words with similar meanings, word groups made with opposite meanings and affirmative-negative words; under the topic of recurrences, word groups made with repetition of the same words, made with reflections and made with -m has taken place. In this analysis repetitions and recurrences are used as basic topic, there are no other minor topics used. Verbals are examined as follows: verbal nouns, adjectival verbs and adverbal phrases. Prepositional phrases and reputation phrases are examined at the conclusion section of the thesis. While determining and classifying word groups in each sub-headings are numbered according to the order of the stories and page numbers.At the end of the sentences that word groups are in it, indicated that the word groups belong to which story, what page and line.Each word groups are demonstrated in bold.The unity of the sentence that the word group in it is completely maintained. The thesis is prepared based on the first edition by Varlık publishing March,1954. First edition of this book has been published as "Alemdağında Var Bir Yılan". And later second edition has been published of writer's own accord as "Alemdağda Var Bir Yılan" by the same publishing. In other editions, the name of "Alemdağ'da Var Bir Yılan" has been used.The text of the stories based on the first edition used in this analysis has taken place after the conclusion part.