Mübadelede Ayvalık

Abstract

Lozan Anlaşması sonucunda hazırlanan bir protokolle Türkiye de yaşayan Rum ve Yunanistan'dan yaşayan Türk nüfusunun zorunlu olarak göç ettirilmesi karara bağlanmıştır. Böylece, zorunlu göç, bir uluslar arası anlaşmaya ilk defa konu olmuştur. Bu anlaşmaya göre, 1923 yılında yaklaşık 1.200.000 Rum Yunanistan'a, 400.000 Türk ise Türkiye'ye göç etmek zorunda kalmıştır. Zorunlu mübadeleden Ayvalık da doğrudan etkilenmiştir. Ayvalık'taki Rumlar Midilli Adası ve Atina'ya göç ettirilmiş, Girit ve Midilli Adalarındaki Türkler ise Ayvalık'a yerleştirilmiştir. Göçmenlerin yerleştirilmesi sürecinde, yaşamış oldukları bölgelerin iklimi, coğrafi yapısı dikkate alınmıştır. Örneğin, Midilli ve Girit'de yaşayan halkın önemli bir bölümü, zeytincilik yapabilecekleri Ayvalık'a yerleştirilmiştir. Osmanlı Devleti döneminde Ayvalık, Batı Anadolu'nun İzmir'den sonra en önemli ticaret merkezi konumundaydı. Osmanlı Devleti döneminde büyük ekonomik gücü elinde tutan Ayvalık, şehirde yaşanan Yunan isyanları, Yunan işgali ve bunu onucunda gerçekleşen zorunlu göçün sonrasında eski etkinliğini kaybetmiştir. Mübadele sürecinde göçmenlerin yerleştirilmesi, Kurtuluş Savaşı sonrası zor şartlar altında kurulmuş olan genç Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin çözmesi gereken önemli bir sorun olmuştur. Göçmenlerin nakil edilmesi yerleştirilmesi esnasında Yunan Devleri, diğer devletlerden dış yardım alırken, Türk hükümeti, herhangi bir destek almadan vatandaşlarının ülkeye nakli ve yerleştirilmesini kendi imkanlarıyla başarabilmiştir. By the protocol prepared in “Lozan Anlaşması”(bunu İngilizcesini bilmiyorum) Greeks living in Turkey borders and Turkish people in Greeece had to live their homes and migrate. It was the first time that “obligatory migration” was the subject of an international agreement. According to tis agreement, in 1923, nearly 1.200.000 Greeks in Turkey migrated to Greece, and nearly 400.000 Turkish people in Greece migrated to Turkey. Ayvalık was also affected directly from “obligatory migration”. Greeks in Ayvalık migrated to Midilli and Athens and, Turkish people in Girit and Midilli migrated to Ayvalık. During the settlement of migrators, the climates and geographical structures of former places were taken into consideration. In this aspect, most of the Turkish people were settled in Ayvalık where they could raise olives. During the period of Otoman Empire, Ayvalık, was the second important trade center after İzmir in West Anatolia. Ayvalık had a huge economic power during Otoman Empire, but after the Greek Rebellion, Greek occupation and obligatory migration Ayvalık lost its former huge power. The settlement of migraion was an important problem for the new Turkey Republic that had founded in difficult conditions after the Turkish War of Freedom. During the settlement, Greek Government used foreign help of other countries., but Turkish government succeed to solve this problem on its own.