Demokrat Parti Döneminde Nadir Nadi gazeteciliği

Abstract

Demokrat Parti Dönemi, Türk siyasi tarihi açısından önemlidir. Türkiye'ye 1945 tarihinde çok partili rejim gelmiştir. 1950'de yapılan seçim ise bu rejimin hayata geçmesidir. 1950 seçimlerinde çok partili hayatın bir ürünü olarak iktidar değişikliği olmuş ve Demokrat Parti seçimlerden büyük bir zafer ile çıkmıştır. Türkiye bu önemli sınavdan geçerken pek çok değişim yaşamıştır. Daha özgürlükçü bir ortama kavuşmuştur. Ekonomi politikaları, eğitim politikaları değişmiştir. Dış politika değişmiştir. Siyaset yapma biçimleri, özel teşebbüslerde yönetim şekilleri, devlet anlayışı değişmiştir. Basın da değişim yaşayan kurumlar arasındadır. Baskı teknikleri, sayfa düzenlemeleri, içerik serbestliği açısından değişimler yaşamıştır. Demokrat Parti'nin iktidara gelmesinde basının önemi büyüktür. Her iki taraf açısından karşılıklı bir güven ve iyi niyet söz konusudur. Demokrat Parti'nin birçok vaadi arasında daha özgür bir basın için gerekli düzenlemeleri yapmak da bulunmuştur. Parti, iktidara geldikten sonra da bir süre basın için bu olumlu tavırlarını sürdürmüş, hemen daha özgürlükçü bir basın kanunu çıkartmıştır. Cumhuriyet Gazetesi'nin Türk basın tarihindeki, Türk siyasal tarihindeki önemi büyüktür. Demokrat Parti döneminde de etkili olmuş bir gazetedir. Bu Gazete'nin başyazarı Nadir Nadi, ise dönem açısından çok önemli gazetecidir. Bu dönemde milletvekilliği de yapan Nadi, Demokrat Parti'yi destekleyen çok sayıda yazı yazmıştır. Ancak Nadi Demokrat Parti'yi özgürlük ve demokrasi kavramı adına desteklemiştir. Kişisel bir çıkarı, yakınlığı asla olmamıştır. Nadi, bu dönemde gerçek ne ise onu yazmaya çalışmıştır. Demokrat Parti de gerçeği de kurulduğu ilk yıllarda ve ilk iktidar günlerinde Türkiye adına olumlu bir gelişme idi. DP'nin ekonomi, özgürlük, demokrasi gibi alanlara ilişkin vaatleri vardı. Nadi de dönemin ilk yıllarında bu yüzden DP'yi destekledi. Nadir Nadi, birikimi, yetiştiği ortamın önemi, aldığı etimin kalitesi ve yönettiği gazetesi ile bu dönemde çok önemli bir isimdir. Yazdıkları ile gündeme yön vermiştir. Demokrat Parti'nin yanlış uygulamalarını eleştirmekten hiç korkmamıştır. DP'yi hatalı gördüğü her konuda uyarmıştır. En çok laiklik konusunda DP'yi uyarmıştır. Nadi, 1940'larda faşist olmakla suçlanmıştır. 1950'lerde ise milletvekili de olduğu için DP yanlısı olmakla itham edilmiştir. 1960'dan sonra da komünizme ilgi duyduğu yönünde yorumlar yapılmıştır. Bu tezin amacı da Nadi'nin Türkiye ve demokrasi açısından çok önemli bir dönemde Nadir Nadi gibi önemli bir ismin gazeteciliğini ortaya koymaktır. Ancak bu tez kapsamında yapılan araştırma ile bu düşüncelerin yanlış olduğu görülmüştür. Nadir Nadi, tek bir konuda taraf ya da sempatizan olmuştur: Kemalizm… Nadir Nadi, bulunduğu döneme göre herkesten farklı düşünmüştür. Bu yüzden böyle ithamlar altında kalmıştır. Nadir Nadi'nin yazıları incelendiğinde O'nun muhalif tavrı hemen ortaya çıkmaktadır. Ancak söz konusu Atatürk ve Atatürk devrimlerine bağlılık ise bu tavrından asla ödün vermemiştir. Zaman zaman Atatürk'ün önemini, devrimleri anlatan kaleme almış, kimi zaman da olayları Kemalizm açısından değerlendirmiştir. Bu konuda sık sık uyarıda bulunmuştur. Nadir Nadi'nin gazeteciliğini 1950 ile 1960 arası dönemde inceleyen bu çalışma, Nadi'nin gazeteciliği hakkında şu tanımlamalara ulaşmıştır: Sade, felsefi, tarihsel derinlikte, siyaset ağırlıklı, anlamca yoğun, sorgulayıcı, eleştirel, cesur ve Atatürk devrimlerine çok bağlı… Bu çalışma ayrıca dönemin önemli olaylarını, dönemin basın rejimini, dönemin diğer gazetecilerini ve Cumhuriyet Gazetesi'nin dönem içindeki genel tavrını ortaya koymuştur. Bu sayede Nadir Nadi'nin gazetecilik ve vekillik yaptığı bu dönem hakkında bilgi vermeyi amaçlamıştır. Bu bilgiler çerçevesinde Nadir Nadi'nin gazeteciliğini bir zemine oturtmak istemiştir. Term of The Demokrat Party (DP) is important for The Turkish political history point of view, . The multi-party life regime has come to Türkiye (Turkey) in 1945. This regime has come into our lives with elections in 1950 where The Demokrat Party had a great victory. Türkiye experienced many social and cultural changes while this exam were passing. Not only the economical and educatioanal lives have changed, but also The Turkish foreign policy has changed. The way we do politics, both private and public sector management rules and state management approach have changed. Besides the press / media and its features have changed. Some of them are printing techniques, page layouts and their freedom of contents. While these changes were living, in this term, media ownership had become more and more commercial later. The press played a big role on The DP coming to power. The DP received overwhelming support support from the press. Because it promised to libertarian things for the press and had a great relationship with journalists. The Cumhuriyet Journal is important for the Turkish press and political histories. So that it was effective in the DP term also. Nadir Nadi, who was the editorial writer in Cumhuriyet Journal, was a very important journalist. He was also one of the members of the parliament in that term. He wrote many articles to support demokrat Party for the freedom and democracy concepts. He didn't gain any personal benefits. He tried to write only the facts. He thought that DP and its term were positive events as Turkey's political and cultural lives. Nadi accused of being fascist in the Forties. He accused DP's advocate because of DP member of parliement in the Fifties . After 1960, there were comments about that he was interested in communism. The purpose of this thesis point out journalism of Nadir Nadi, who was important personality in very important term for Turkey and democracy. However in this thesis research was occured that these ideas are wrong. Nadir Nadi was advocate in only one subject : Kemalism Nadir Nadi didn't thought like everybody in his term because he was exposed to these accusations. When Nadir Nadi's articles is examined, his adversary attitude is emerging. However never make a concession about Atatürk and his revolutions. He sometimes writed articles about importance of Atatürk and revolutions and he sometimes evaluated events in terms of Kemalism. He frequently gave warnings this subject. This study determined these definitions about Nadi's journalism which examine Nadir Nadi's journalism for between 1950 and 1960: Pure, philosophical, having historical depth, weighted politics, having many meanings, inquisitorial, critical, brave and dedicated to Atatürk's revolutions….