1930'lu yıllarda İzmir'de Cumhuriyet Bayramı kutlamaları

Abstract

İnsanoğlunun toplu olarak yaşamaya başladığı dönemlerden sonra kurulan siyasi otoriteler kendileri ve toplum için özel ve anlamlı olan bazı günleri belirleyerek birlikteliklerini pekiştirmeye çalışmışlardır. Bu özel günler ilk ve ortaçağ toplumlarında, genel olarak dini sembollerle süslüæ ya politeist inancın ürünü günler ya da İslam ve Hıristiyan inancına ait özel günlerdi. Fransız İhtilali'nden sonra yayılan “milliyetçilik” ve “milli kimlik” kavramları da insan toplulukları için yeni bir payda yaratmıştır. Bunun adı da ulustu. Çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı da “ulusal kimlik” kavramı başta yönetenler tarafından pek desteklenmezken, yapı içindeki diğer unsurların dağılması ile “Türk olmak” ve “Türk Kimliği” önem kazanmıştır. Özellikle de yeni Türk Devleti'nin kurulması kelimenin tam anlamı ile ulusçuluğun zaferi idi. Yeni Türk Devleti'nde toplumu ortak payda da birleştirmenin ana unsuru olarak Cumhuriyet Bayramı Törenleri görülmüştür. Cumhuriyet Bayramı Törenleri devlete ve resmi ideolojiye bağlılığın bildirildiği, bir arada yaşamaktan duyulan mutluluğun sembolize edildiği bir şekle dönüşmüştür.1933'ten itibaren Cumhuriyet Bayramı Törenleri başta devlet erkanı olmak üzere, basın yayın organları ve toplumun tüm kesimleri tarafından da önemsenmiş ve daha parlak bir şekilde kutlanmaya başlamıştır. Çalışmamda 30'lu yıllarda İzmir'deki Cumhuriyet Bayramı Törenleri'ni inceleyerek, ortaya çıkarmak ve bugüne ışık tutmak istedim. Buna göreæ Çalışmanın giriş bölümündeæ Bayram ve milli bayram kavramlarının tarihsel gelişimi ile Cumhuriyet öncesi bayram törenleri üzerinde durulmuştur. Birinci bölümdeæ Cumhuriyetin ilanı, bu günün milli bayram günü olarak kabul edilmesi ve ilk yıl törenleri hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümdeæ 1930-1938 arası Atatürk Dönemi'nde İzmir'deki Cumhuriyet Bayramı Törenleri, yapılan hazırlıklar, merasim programları, bayram konuşmaları ve değerlendirmeleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise Atatürk'ün ölümünden sonraki ilk yıl İzmir'deki Cumhuriyet Bayramı Törenleri, yapılan hazırlıklar, merasim programı ve bayram konuşmaları ile değerlendirme kısmı yer almaktadır. Politicial authorities, which were founded after people started living is a society, tried to strenghten the togetherness of the society by setting the dates that are important to themselves and for the society. During the First and Medieval Ages, these special days were generally religious or they were the products of the polytheistic beliefs or they were related to the beliefs of Christianity and Islam. “Nationalism” and “National Identity” concepts which spread after the French Revolution also created a new denominator for the new communities. And it was called “Nation”. In multional Ottoman Empire, although the “National Identity” concept was not supported especially by the rullers, after the other factors collapsed, “Being a Turk” and “ Turkish Identity” became important. Especially the foundation of the new Turkish Nation was a real victory of the nationalism. In the new Turkish Government, the “Republic Day” ceremonies were the main occasions togather the society in a common denominator. These ceremonies have changed into a form in which the devotion to the Turkish Government and the formal ideology is announced and the happiness of living all together is symbolized. Since 1933, the “Republic Day” ceremonies have been considered important firstly by the statesmen, press and all parts of the society and these daysa re being celebrated more brillant since then. In my work I wanted to introduce the “ Republic Day” ceremonies in İzmir in 1930s and set an example for today. In the introductory partæ the historical development of festivals and National days and ceremonies before the proclamation of the republic are emphasized. In the first partæ the proclamation of the republic and confirming this day as a national festival, and the first year ceremonies are explained. In the second partæ the “Republic Day” ceremonies in İzmir between 1930 and 1938-during Ataturk's era-, the preparations ,ceremony programs , the speeches and their evaluations are explained. In the third partæ the first “Republic Day” ceremony in İzmir after Ataturk's death and the preparations , ceremony programs, the speeches and their evaluations are explained.