Uluslararası Ticaret ile Uluslararası Turizm Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği

Abstract

1980 sonrası daha da yoğunluk kazanan küresel gelismeler, dünya genelinde az gelismis, gelismekte olan ve gelismis tüm ülkeleri dıs ticarete daha fazla açılmaya zorlamakta ve buna bağlı olarak uluslararası turizm hareketlerinde de bir canlanma ve hareketlilik söz konusu olmaktadır. Kısacası, uluslararası turizm hareketlerinin bir ülkede gelismesi, ekonominin doğal yapısı içinde uluslararası ticari de arttırmaktadır. Dünya genelinde hizmetler sektörü her geçen gün gelismekte ve ülke GSMH'ının yaklasık %70-80'ini olusturmaktadır. Bir hizmet sektörü olan ve dünyanın en büyük sektörlerinden biri olarak kabul edilen turizmde ise teorik olarak bakıldığında, bir ülkeden diğerine yönelik yapılan ticari amaçlı gezilerin artmasıyla, söz konusu ülkeler arasında tatil, rekreasyon, dinlenme-eğlenme vb. amaçlı gezilerinde artacağı ya da daha da geliseceği kabul edilmektedir. Üç yanı denizlerle çevrili olan, doğal, tarihi, kültürel birçok güzelliği içinde barındıran ve bir turizm ülkesi konumunda bulunan Türkiye'de, gelen yabancı turistlerin yaklasık olarak 1/3'ünden fazlasını, ülkeye ticaret amacıyla gelenlerin olusturduğu bilinmektedir. Yapılacak olan bu çalısma ile Türkiye örneği model alınarak uluslararası ticaret ile uluslararası turizm arasında bir nedensellik iliskisi olup olmadığının arastırılması amaçlanmaktadır. Uluslararası ticaret ile uluslararası turizm arasındaki iliskinin yönünü belirlemek üzere 1980 ve 2005 yılları arasındaki ihracat ve turizm verileri, Eviews 3.1 paket programı yardımıyla analiz edilmeye çalısılmıstır. Elde edilen bulgular beklentiler doğrultusunda olup, turizmden ihracata doğru tek yönlü bir iliski söz konusudur. Bu da, turizm değiskeni ile ihracat değiskeni arasında pozitif bir iliskinin var olduğunu göstermektedir.