İşletmelerin Tahminleme Sorunlarının Çözümlemesinde Markov Zincirleri Analizinin Uygulanması

Abstract

Global rekabetin artması ile isletmelerin karar verme sürecinde belirsizlik artmakta ve bu nedenle isletmelerin karar verme süreci stokastik bir yapıya sahip olmaktadır. Đsletmelerin belirsizlik altında etkin kararlar verebilmeleri için en önemli unsurlardan biri, kararlara temel olusturan ve planlama faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası olan tahminleme süreci olmaktadır. Đsletmelerin geleceğe iliskin yapmakta olduğu tahminler değisimlere ve sürekli artan rekabet ortamındaki risklere kendilerini hazırlamalarını sağlamaktadır. Đsletmeler karar verme sürecinde deterministik nitelik tasıyan regresyon analizi ve zaman serileri analizi gibi çesitli tahminleme tekniklerinden faydalanabilmektedirler. Fakat yöneticiler çoğunlukla, belirsizliğe sahip olgulara dayanan kararlar verme durumu ile karsı karsıya kalmaktadırlar. Bu kararların verilmesinde ise risk unsurunu da ele alan çesitli kantitatif teknikler kullanılabilmektedir. Belirsizlik altında karar verme sürecinde kullanılan stokastik modellerden biri olan Markov zincirleri, isletme biliminde ve diğer sosyal bilimlerde pek çok uygulama alanına sahiptir. Bu çalısmada, isletmelerin belirsizlik altında vermeleri gereken kararlarda, incelenen süreç veya sistemin gelecek periyodlardaki değisimlerini ortaya koyan Markov zincirleri ele alınmaktadır. Uygulama bölümünde ise masa örtüsü üreten ve yurtiçi ve yurtdısında önemli pazar payına sahip bir firmanın ay sonu envanter miktarlarındaki değisimlere iliskin tahminlerin gelistirilmesinde Markov zincirleri analizinden faydalanılmıstır. Elde edilen sonuçlara göre firmanın gelecek periyodlar için alması gereken önlemler belirlenerek öneriler gelistirilmistir.