Uluslararası Ticaret ile Uluslararası Turizm Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği

Abstract

1980 sonrası daha da yogunluk kazanan küresel gelismeler, dünya genelinde az gelismis, gelismekte olan ve gelismis tüm ülkeleri dıs ticarete daha fazla açılmaya zorlamakta ve buna baglı olarak uluslararası turizm hareketlerinde de bir canlanma ve hareketlilik söz konusu olmaktadır. Kısacası, uluslararası turizm hareketlerinin bir ülkede gelismesi, ekonominin dogal yapısı içinde uluslararası ticari de arttırmaktadır. Dünya genelinde hizmetler sektörü her geçen gün gelismekte ve ülke GSMH'ının yaklasık %70-80'ini olusturmaktadır. Bir hizmet sektörü olan ve dünyanın en büyük sektörlerinden biri olarak kabul edilen turizmde ise teorik olarak bakıldıgında, bir ülkeden digerine yönelik yapılan ticari amaçlı gezilerin artmasıyla, söz konusu ülkeler arasında tatil, rekreasyon, dinlenme-eglenme vb. amaçlı gezilerinde artacagı ya da daha da gelisecegi kabul edilmektedir. Üç yanı denizlerle çevrili olan, dogal, tarihi, kültürel birçok güzelligi içinde barındıran ve bir turizm ülkesi konumunda bulunan Türkiye'de, gelen yabancı turistlerin yaklasık olarak 1/3'ünden fazlasını, ülkeye ticaret amacıyla gelenlerin olusturdugu bilinmektedir. Yapılacak olan bu çalısma ile Türkiye örnegi model alınarak uluslararası ticaret ile uluslararası turizm arasında bir nedensellik iliskisi olup olmadıgının arastırılması amaçlanmaktadır. Uluslararası ticaret ile uluslararası turizm arasındaki iliskinin yönünü belirlemek üzere 1980 ve 2005 yılları arasındaki ihracat ve turizm verileri, Eviews 3.1 paket programı yardımıyla analiz edilmeye çalısılmıstır. Elde edilen bulgular beklentiler dogrultusunda olup, turizmden ihracata dogru tek yönlü bir iliski söz konusudur. Bu da, turizm degiskeni ile ihracat degiskeni arasında pozitif bir iliskinin var oldugunu göstermektedir.