Türkiye'de Üniversitelerin Kentleşme Üzerine Etkileri

Abstract

In Turkey, there are few studies that analyze the impact of universities on urban population, economic and social structure of cities. However, today we see that, universities have been established in each province regardless of its population. While some of these universities have completed their development substantially, some of them are still at the beginning of the development stage. This paper considers the impact of 24 universities, which were established in 1992 in various provinces of Turkey, on the population increase and migration rates. Eight of these 24 universities were excluded from the research for several reasons. According to the data of remaining 15, in some of these cities, decreasing annual population growth rate between 1975 and 1990 started to rise significantly after 1990. Canakkale, Isparta, Nigde, Afyonkarahisar, Tokat, Kutahya and Kahramanmaras are the cities that have increasing population growth rate. Another important result acquired from the research is about net migration rates. In the urban centers whose annual population growth rates have risen after 1990, the net migration rates have also increased. Türkiye'de üniversitelerin, kentlerin nüfus, ekonomik ve sosyal yapılarında yarattığı değişimleri inceleyen çalışmaların sayısı oldukça azdır. Oysa, bugün gelinen noktaya baktığımızda, nüfusları ne olursa olsun, tüm illerimizde üniversite kurulmuştur. Bunların bir kısmı gelişmelerini büyük ölçüde tamamlarken, bir kısmı da henüz yolun başındadır. Bu çalışmada, 1992'de kurulan 24 üniversitenin, kuruldukları kentin nüfus artışına ve göç özelliklerine olan etkileri araştırılmıştır. 24 üniversiteden 9'u çeşitli nedenlerle araştırma dışında tutulmuştur. İncelenen 15 kentin verilerine göre, üniversite kurulan kentlerin büyük kısmında, 1975- 1990 arasında gerileyen yıllık ortalama nüfus artış hızının, 1990 sonrasında önemli artışlar kaydettiği belirlenmiştir. Bu kentler Çanakkale, Isparta, Niğde, Afyonkarahisar, Tokat, Kütahya ve Kahramanmaraş'tır. Elde edilen önemli sonuçlardan biri de, göç oranları ile ilgilidir. Nüfus artış hızları 1990 sonrasında artan bu kentlerin bulunduğu illerde, net göç oranlarının da yükseldiği belirlenmiştir.