AB Anayasasının Reddedilme Dinamikleri ve AB'nin İzlediği Yeni Strateji: Lizbon Antlaşmas

Abstract

Avrupa Birliği, Avrupa Kömür Çelik Topluluğu'nun kuruluşundan itibaren siyasi bir birlik hedefi çerçevesinde sürekli gelişim ve dönüşüm içinde bulunan bir yapı olarak tarih sahnesinde yer almıştır. Altılar Avrupa'sından bugün gelinen noktada yirmi yedi üyeli bir uluslarüstü yapıya dönüşen Birliğin, Nice Antlaşmasıyla yoluna devam edebilmesi oldukça zor göründüğünden, AB'nin daha demokratik, saydam, etkin ve kolay yönetilebilmesi için mevcut kurucu antlaşmaların yerine geçecek bir Antlaşmanın hazırlanmasına karar verilmiştir. Avrupa Birliği'ndeki demokrasi açığı üzerine yöneltilen eleştiriler, alınan kararların yeterince demokratik, saydam ve halka yakın olmaması nedeniyle başarısı tartışmalı hale gelen hükümetlerarası konferanslar yerine, Anayasa'nın yapım sürecinde Temel Haklar Şartının hazırlanmasında kullanılan Kurultay tekniği tercih edilmiştir. Bununla birlikte tüm çabalara ve demokratik katılım süreçlerine rağmen hazırlanan Anayasa gerek Fransa gerekse arkasından gelen Hollanda'daki halk oylamalarında reddedilmiştir. Bu çalışmada öncelikle Anayasanın yapım süreci ve Kurultay çalışmaları incelenmiştir. Daha sonra, Eurobarometre'nin verileri çerçevesinde Anayasanın reddedilme dinamikleri ortaya konulmuş, sonrasında ise 1990'lı yıllardan itibaren önemini kaybetmiş bir hükümetlerarası yaklaşım tarzı olan İhtiyari Uzlaşma "Permissive Consensus" kavramına dönüş ve Avrupa halklarından oldukça uzak bir şekilde oluşturulan Anayasa yerine geçecek olan Lizbon Antlaşması incelenmiştir. The European Union has played a crucial role in history as a constantly growing and evolving organization with the aim of a political union since the foundation of European Coal and Steel Community. The Union, started with the original Six and transformed into a supranational 27-member organization, finds it difficult to follow its path in the framework of Nice Treaty. Therefore, in order to govern the EU in a more democratic, transparent and effective way, the members decided to prepare a Treaty to replace all the existing founding Treaties. Due to the criticisms against the democratic deficit of the Union, the undemocratic and non-transparent decisions taken and intergovernmantal conferences whose achievement has become controversial, Convention method which was used to prepare The Charter of Fundamental Rights was preferred in the Constitution process. In spite of all the efforts towards democratic participation, the Constitution was rejected in French and Dutch referenda. The aim of this study is to analyze the preparation process of the Constitution and Convention works and the rejection dynamics of the Constitution in the framework of Eurobarometer data. Rising of Permissive Consensus, an intergovernmental approach lost its importance since 1990s and the Lisbon Treaty which is to replace the Constitution were also analyzed.