BASİT U TİPİ ŞEBİNKARAHİSAR(Giresun)BÖLGESİ SÜLFİDLİ VE SÜLFATLI CEVHERLERİNDE KÜKÜRT İZOTOPLARI

Abstract

Kükürt izotop analizleri, çalışılan bölgeden alınan sülfidli ve sülfatlı cevherlerden elde edilen monomineralik konsontrelerde yapılmıştır. Bu bölgenin seçilmesinin nedenleri (1) cevherleşmelerin düşük sıcaklıkta(epi-mezotermal) oluşması, (2) cevherlerdeki bantlı yapının parajenezdeki minerallerin oluşum sırasını açıkça ortaya koyması,(3) cevher dokularının iki veya daha fazla sülfidli mineralin birlikte oluştuğunu göstermesi, (4) oluşum sonrası bir rekristalizasyon veya metamorfizma gözlenmemesi (5) Şebinkarahisar bölgesinin aynı zamanda sülfatlı cevherleşmelerin de yoğun olarak görüldügü bir bölge olması şeklinde belirtilebilir. Bölgedeki hipojen sülfatlı mineraller[alünit{KAl3(SO4)2(OH)6}] belirgin olarak 34S bakımından( + 8,9%o ile + 12,8 %o arası) hipojen sülfidlere( - 1,3 %o ile - 5,3 %o arası)göre zenginleşmiştir. Hipojen sülfidler içindeki34S pirit-sfalerit-galen sırasını izleyerek tüketilmektedir. Sülfid mineralleri için hesaplanan ayrımlanma faktörü ( α ) değeri 1,0016 ile 1,0040 arasında değişmektedir. İzotop verileri hipojen sülfatlar içindeki kükürdün mağmatik hidrotermal ortamdan türediğini gösterir. δ34SSO4 değerleri deniz suyu sülfatları için belirlenen değerlere göre oldukça küçük olduğundan bunların deniz suyu kökenli olmadığı söylenebilir. Pirit-sfalerit, pirit-galen ve sfalerit-galen mineral çiftleri için hesaplanan ayrımlanma faktörleri ve buna bağlı izotopik sıcaklıklar 150o – 319o C arasında bulunmuştur. Bu değerler sıvı kapanım çalışmalarıyla belirlenen oluşum sıçaklıkları ( 140o – 2700 C ) ile genel bir uyum göstermektedir. Sulfur isotope analyses were performed on monomineralic concentrates of sulfide and sulfate minerals. This region was chosen because (1) mineralizations were formed at low temperature(epi-mesothermal), (2) the banded character of the ores provide the basis for a precise paragenetic sequence, (3) texturel evidence indicates that two or more sulfide minerals were deposited together, (4) the ores have not been recrystallized and metamorphosed,(5)Coexisting hypogene sulfate mineralizations were also formed in the region. In Şebinkarahisar district the hypogene sulfates[ Alunite { KAl3(SO4)2 (OH)6} ] (+ 8,9 %o to + 12,8 %o ) are enriched in 34 S relative to hypogene sulfides (- 1,3 %o to - 5,3 %o ). Coexisting hypogene sulfides are increasingly depleted in 34S in the order pyrite-sphalerite-galena. The isotopic data suggest that sulfur in hypogene sulfates were derived from magmatic hydrotermal environment and δ34S values of sulfates are smaller than δ34S in sea water and therefore they can not be derived from sea water.Pyrite-galena, pyrite-sphalerite and sphalerite-galena fractionation pairs(α)range from 1,0016 to 1,0040 indicating the temperature of 150 to 319 oC which generally agree with fluid inclusion data(140 to 270 oC ).