İLKÖĞRETİM I. KADEME VERİLEN PERFORMANS GÖREVLERİNİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Bu araştırmada ilköğretim I. kademede verilen performans görevlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2009-2010 öğretim yılında Hatay il merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler üzerinde yapılmıştır. 198 öğrenci velisi üzerinde yapılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Antakya merkez ilçesinde bulunan toplam 147 ilköğretim okulu oluşturmaktadır. Örneklemi ise küme örnekleme yöntemi ile seçilen 37 ilköğretim okulundan toplam 309 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın amacı ilköğretim I. kademe verilen performans görevlerine yönelik öğretmenlerin görüşlerinin neler olduğunu tespit etmektir. Bu amaca ulaşmak için aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: İlköğretim I. kademede; a) Performans görevlerinin yapılma amacıyla ilgili öğretmen görüşleri nelerdir? b) Performans görev konularının belirlenmesine ilişkin öğretmen görüşleri nelerdir? c) Performans görevlerinde öğrencilere rehberlik edilmesine ilişkin öğretmen görüşleri nelerdir? d) Performans görevlerinin değerlendirilmesine ilişkin öğretmen görüşleri nelerdir? e) Performans görevleri konusunda yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri nelerdir? Performans görevleri, öğrencilerin eleştirel ve yaratıcı düşünme, problem çözme gibi üst düzey becerilerini kullanmasını gerektiren çalışmaları içermektedir. Toplumun gereksinim duyduğu üst düzey zihinsel becerileri gelişmiş bireylerin yetişmesi için performans görevlerinin amacına uygun olarak yapılması öğretmen ve veli etkileşimini zorunlu kılmaktadır. Bu etkileşimin etkili bir biçimde devam etmesi için performans görevleri ile ölçme ve değerlendirmede yaşanan sorunları gidermek gerekmektedir. Bu bakımdan yapınla bu çalışmada ilköğretim I. kademede verilen performans görevlerinin öğretmen açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırmada, performans görevlerinin yapılma amacı, konuların belirlenmesi, öğrencilere rehberlik edilmesi, görevlerin değerlendirilmesi ile ilgili öğretmen görüşleri ve süreç içerisinde yaşanılan sorunlar ortaya konmaya çalışılmıştır. Veri toplama aracı olarak 5'li likert tipinde kapalı uçlu sorulardan oluşan anket ve açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Ankette performans görevlerinin yapılma amacı ile ilgili 15 madde, performans görev konularının belirlenmesi ile ilgili 11 madde, performans görevlerine rehberlik edilmesi ile ilgili 9 madde, performans görevlerinin değerlendirilmesine ile ilgili 15 madde, performans görevleri konusunda yaşanan sorunlar ile ilgili 12 madde olmak üzere toplam 62 madde bulunmaktadır. Oluşturulan anketin açıklık, anlaşırlılık ve kapsam açısından değerlendirilmesinde, uzman kişilerin görüşleri alınarak gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bu aşamadan sonra anket, 187 öğretmenden oluşan ön uygulama yapılmış ve buradan gelen sonuçlara göre faktör analizi yapılmıştır. Faktör analizi yapılmadan önce verilerin faktör analizine uygunluğu Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Barlet testiyle test edilmiştir. 62 maddenin faktör analizi için KMO değeri 0.81 ve Barlet testi sonucu [10217,921/ p<0.001] olarak bulunmuştur. Ölçekte faktör yükü 0.45 altında olan maddeler ölçekten çıkartılmıştır. Bu durumda faktör yük değeri 0,45'in altında olan 6 madde ölçekten çıkarılmış ve ankete son şekli verilmiştir. 56 maddelik anketin Cronbach-Alpha değeri 0.89 olarak hesaplanmıştır. Anket 257 öğretmene uygulanmıştır Yarı yapılandırılmış görüşme formunun geliştirilmesinde ilk olarak 5 boyutta (performans görevlerinin amacı, görevlerin konusun belirlenmesi, rehberlik edilmesi, görevlerin değerlendirilmesi ve görevlerle ilgili yaşanan sorular) 25 açık uçlu sorudan oluşan bir taslak form oluşturulmuştur. Yarı Yapılandırılmış Görüşme formunun kapsam ve yapı geçerliliğini sağlamak amacıyla belirtke tablosu hazırlanmış ve uzman görüşü alınmıştır. Uzmanların değerlendirmelerine göre taslak formdaki açık uçlu soru sayısı 5 tane olarak belirlenmiştir. Görüşme formu 52 sınıf öğretmenine uygulanmıştır. Araştırma verileri anket ve yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde frekans ve yüzde kullanılmıştır.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar aşağıdaki başlıklar halinde ifade edilebilir: Performans Görevlerinin Yapılma Amacıyla İlgili Sonuçlar: Yapılan araştırma sonucunda; öğretmenlerin performans görevlerinin yararlı olduğunu, görevlerin öğrencileri düşünmeye yönlendirdiğini, kalıcı öğrenmeler sağladığını, öğrencilerin araştırma ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirdiğini ve öğrencilerin öğrendiklerini günlük hayatla ilişkilendirdiklerini ifade ettikleri tespit edilmiştir.

Performans Görevlerine Rehberlik Edilmesi İle İlgili Sonuçlar: Performans görevlerine rehberlik edilmesine ilişkin olarak; öğretmenlerin öğrencilere ihtiyaç duyduklarında açıklamalar yaptıkları, görevler yapılırken kontrol ettikleri, kaynaklara ulaşmada öğrencilere yardımcı oldukları, öğrencilere dönüt verdikleri, görevlerin aşamalarını açıklayan yönerge hazırladıkları belirlenmiştir. Performans Görev Konularıyla İlgili Sonuçlar: Performans görev konularının belirlenmesine ilişkin olarak; öğretmenlerin konu belirlerken öğrencilerin ilgi, istek ve gereksinimlerini göz önünde bulundurdukları, birden fazla konu belirleyerek seçimi öğrencilere bıraktıkları, işlenen konulara uygun görevler verdikleri, öğrencilerin kaynaklara kolay ulaşabilecekleri konular belirledikleri saptanmıştır. Performans Görevlerinin Değerlendirilmesi İle İlgili Sonuçlar: Performans görevlerinin değerlendirilmesine ilişkin olarak; öğretmenlerin görevleri dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirdikleri, görevlerin değerlendirilmesine yeteri kadar özen gösterdikleri, görevleri değerlendirirken içeriğin dışındaki faktörleri göz önünde bulundurdukları ve kılavuz kitaplarında bulunan ölçekleri kullandıkları tespit edilmiştir. Performans Görevlerinde Yaşanan Sorunlarla İlgili Sonuçlar: Performans görevlerinde yaşanan sorunlara ilişkin olarak; velilerin olumsuz tutumlarının öğrencileri olumsuz etkilediği, görevlerin değerlendirilmesi için sürenin yetersiz olduğu, internetin ve bilgisayarın yanlış kullanımının öğrencileri olumsuz etkilediği, öğrencilerin performans görevlerini neden yaptıklarını bilmedikleri, öğrencilerin görevlerin maddi yükünden şikayetçi oldukları, görevlerin emek harcanmadan internetten hazır alındığını ve görevlerin çoğunun veliler tarafından hazırlandığı saptanmıştır. In this study, it is aimed to find out teachers' opinions about performance tasks given at the first degree of primary education. The study was carried out on teachers working at primary schools in Hatay province in 2009-2010 education year. The survey model was used in this study. The population of the study is composed of 147 primary schools in Antakya city center. The sample consists of 309 teachers chosen from 37 primary schools by cluster sampling method. As data collection tool was questionnaire which consisted of 5 likert-type closed-ended questions and semi-structured interview form that consisted of open-ended questions used. It was identified as a result of the study that the teachers stated that performance tasks are useful, lead the students for thinking, enable permanent learning, develop research and critical thinking skills of students and students associate the things they learnt with daily life. With regards to the problems experienced about performance tasks; it has been found out that tutors' negative behaviours affect the students negatively, time is inadequate for assessing the tasks, improper use of internet and computer affect the students negatively, the students do not know why they do the performance tasks, the students complain about financial burdens of the tasks, the tasks are taken from internet as they are, without any effort, and a great deal of the tasks are done by tutors.