Türkiye'deki yoğun bakım ünitelerinde mekanik ventilasyon uygulamalarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de ilk kez olarak Çocuk Yoğun Bakım Ünitelerinde uygulanan mekanik ventilasyon uygulamalarını değerlendirmek, mekanik ventilasyon uygulanan hastaların tanılarını, özelliklerini, kullanılan yöntemleri ve gelişen komplikasyon ve mortalite oranlarını tespit etmektir. Gereç ve yöntem: Aralık 2008- Şubat 2009 tarihleri arasında, pediatrik yoğun bakım hizmeti veren ve çalışmaya katılmayı kabul eden toplam 8 (sekiz) merkez çalışmaya dahil edildi. Pediatrik Yoğun Bakım Ünitelerine 60 gün boyunca kabul edilen ve en az 12 saat süreyle mekanik ventilatör desteği verilen 1 ay ile 18 yaş arasındaki ardışık tüm hastalar için çalışma formu dolduruldu. Hastalar en fazla 28 gün süreyle takip edildi. Anketleæ mekanik ventilasyon desteği alan hastaların demografik bilgileri, yatış endikasyonları, mekanik ventilasyon başlama nedenleri, ventilatör ve mekanik ventilasyon uygulamalarına yönelik bilgileri sorgulandı. Bulgular: Yaşları 1 ay ile 17 yaş (ortalama 3,89±4,71) olan 74'ü (% 59,7) erkek, 50'si (%40,3) kız hasta çalışmaya alındı. Yoğun bakımda entübe izlenen olguların %61,3'ünde yoğun bakıma yatış nedeni dışında altta yatan başka hastalık bulunduğu ve santral sinir sistemi patolojilerinin (%22) en sık saptanan kronik hastalık olduğu belirlendi. Hastaların 85'ine (%68,5) akut solunum yetersizliği nedeni ile mekanik ventilasyon başlandığı ve en sık hasta tanısının pnömoni (%50) olduğu belirlendi. Hastalarda en fazla kullanılan mekanik ventilasyon modunun %76,6 oranı ile basınç kontrollü senkronize aralıklı ventilasyon ve basınç desteği (SIMV±PS) olduğu tespit edildi. Pediatrik Yoğun Bakım Ünitesine kabul edilen hastalar arasında en yüksek mortalitenin intrakranial kanaması olan hastalarda olduğu (% 71,4)æ PIM 2 (Pediatrik Mortalite İndeksi-2 skoru)'ye göre belirlenen tahmini mortalite oranı %35,2 iken gerçekleşen mortalite oranının ise % 28,2 olduğu (Standardize mortalite oranı 0,80) tesbit edildi. Hastaların %34,7'sine kademeli ayırma, %8'ine spontan soluma testi, %25,8'ine hem spontan soluma testi hem de kademeli ayırma uygulandığı belirlendi. Başarısız ekstübasyon oranının % 13,5 olduğuæ ekstübasyon başarısı açısından weaning yöntemleri arasında anlamlı fark olmadığı ancak uzun ventilasyon ve yatış süresinin başarısız ekstübasyon ile ilişkili olduğu görüldü. Ayırma süresinin ise spontan soluma denemesi yapılan hastalarda kademeli ayırma yapılanlara göre anlamlı derecede daha kısa olduğuæ sedatif ajanların kullanımının uzamış entübasyon ve yatış süresi ile ilişkili olduğu saptandı. Sonuç: Türkiye'deki mekanik ventilasyon uygulamalarının başka ülkelerdeki mekanik ventilasyon uygulamaları ile benzer olduğu gözlenmiştir. Mekanik ventilasyonla ilgili bazı uygulamaların daha uzun entübasyon ve yatış süresi ile ilişkili olduğu tesbit edilmiştir.Anahtar sözcükler: Pediatrik yoğun bakım ünitesi, mekanik ventilasyon, çocuk Objectives: The aim of this study was to evaluate the mechanical ventilation practices in Turkey, to determine the clinical features of patients undergoing mechanical ventilation, to investigate the mechanical ventilation and weaning modes used, assess morbidity and mortality rates and associated factors. Methods: All consecutive patients between 1 month and 18 years of age admitted during a 2 month period between December 2008 and February 2009 to 8 Pediatric Intensive Care Units in Turkey requiring intubation and ventilation for >12 hrs were enrolled in the study. Maximum follow up time for the patients was 28 days. Demographic data of the patients, criteria for admission to intensive care unit and initiation of mechanical ventilation, mechanical ventilation practices, associated morbidity and mortality was recorded. Results: Of the total 124 patients, 74 were male and 50 female. The mean age of the patients was 3,89±4,71 (1mo-17y) years of age. In 61,3% of the patients an underlying chronic disease was present with central nervous system diseases (%22) the most common type. In 85 patients (68,5%) mechanical ventilation was initiated owing to acute respiratory failure and pneumonia (50%) was the most common diagnosis. Pressure controlled SIMV±PS mode was determined to be the most commonly (76,6%) used mechanical ventilation mode. Estimated mortality rate according to PIM 2 (Pediatric Mortality Index) of patients admitted to intensive care was 35,17% whereas 28,2% of patients in the study died. Gradual weaning, spontaneous breathing tests (SBT) or their combination was used in 34,7%, 8%, and 25,8% of patients, respectively. Use of SBT are associated with a significantly shorter duration of ventilation and ICU stay. The rate of unsuccessful extubation was 13,5%. Duration of intubation and hospitalization was associated with unsuccessful extubation. Sedation and analgesia use was associated with prolonged ventilation and duration of hospitalization. Conclusion: Mechanical ventilation practices in Turkish PICUs are similar to other countries' practices. SBT lead to shorter children ventilation and hospital stayæ whereas sedative and analgesic usage is associated with prolonged hospitalization. Key words: Pediatric intensive care unit, mechanical ventilation,