Üstün yetenekli çocuklar ve ailelerinde duygusal ve davranışsal özellikler

Abstract

Amaç: Üstün yetenekli çocuklarda sosyal, emosyonel, davranışsal ve ruhsal sorunlara işaret eden çok sayıda verinin bulunması ışığında bu çalışmada üstün yetenekli çocuklar ve normal düzeyde zekaya sahip çocukların yaşam kalitelerini, sosyal, emosyonel, davranışsal, ruhsal sorun alanlarını ve aile işlevselliklerini karşılaştırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 9-18 yaş arasında Sıdıka Akdemir Bilim Sanat Merkezi'nde öğrenim gören 49 üstün yetenekli çocuk ve Ertuğrul Gazi İlköğretim Okulu'nda öğrenim gören normal zekaya sahip kontrol grubunu oluşturan 56 çocuk dahil edilmiştir. Çalışmaya katılan tüm olgularda bulunabilecek herhangi bir psikiyatrik tanının dışlanması amacı ile Okul ÇağıÇocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu/ Kiddie and Young Adult Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia (ÇDŞG-ŞY/ K-SADS P/L) ve olguların depresif belirtilerini değerlendirmek üzere Çocuklar İçin Depresyon Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Tüm olgulara Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇİYKO), Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği (CDI), Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (STAI-C), Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) Ergen Formu; olguların ailelerine Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ), Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) Ebeveyn Formu, Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği Ebeveyn Formu verilerek özbildirime dayalı bu ölçekleri doldurmaları istenmiş; kontrol grubundaki olgularda ek olarak toplam zeka puanını değerlendirebilmek için WISC-R psikometrik test uygulanmıştır. Bulgular: Bu çalışmada üstün yetenekli çocukların normal düzeyde zekaya sahip çocuk ve ergenlere göre daha fazla dikkat eksikliği ve hareketlilik tanımladıkları; sosyal işlevselliklerini daha düşük buldukları ve fiziksel sağlık durumlarını daha kötü algıladıkları; üstün yetenekli erkeklerin üstün yetenekli kızlara göre daha fazla depresif belirtilere sahip oldukları görülmüştür. Normal zekaya sahip erkek çocukların ebeveynleri tarafından düşük okul işlevselliği gösterdikleri şeklinde algılandıkları; çalışmaya katılan erkeklerin kızlara viii göre, daha düşük sosyal işlevsellik ile daha yüksek akran ilişki sorunları gösterdikleri ve kızların erkeklere göre daha sosyal oldukları gözlenmiştir. Aile işlevsellikleri açısından değerlendirildiğinde üstün yetenekli çocukların kontrol grubuna göre aile üyelerinin birbirlerine ilgi, bakım ve sevgiyi yeterli düzeyde gösterdikleri belirlenmiştir. Sonuç: Toplumları ileri götüren üstün yetenekli çocukların sorun alanlarının belirlenmiş olması; bu alanların çocuk psikiyatristlerince tanınmasına ve bu çocukların ihtiyaçlarının doğru bir şekilde belirlenmesine yardımcı olabilir. Aim: It has been found that gifted children have social, emotional, behavioral and mental health problems. In this study, it is aimed to compare quality of life, social, emotional, behavioral, psychological problems, and family functioning of gifted children and children with normal intelligence level. Method: 49 gifted children between the ages of 9-18 who attend Sıdıka Akdemir Science and Art Center and as a control group 56 children with normal intelligence from Ertuğrul Gazi Elementary School have been included to the study. Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children-Present and Lifetime Version (Kiddie and Young Adult Schedule for affective Disorders and Schizophrenia) K-SADS PL was implemented for exclusion of any psychiatric diagnosis in the study groups. WISC-R and Children' s Depression Rating Scale was implemented by clinician to children. Quality of Life Scale for Children (PedsQL), State-Trait Anxiety Inventory (STAI-C), Children Depression Inventory (CDI), the Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) self-report form were completed by children; Family Assessment Device (FAD), Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) Parent Form, Quality of Life Scale Parental Form were completed by parents. Results: In this study, gifted children have identified more deficits in attention and hyperactivity than children and adolescents with normal intelligence; stating a decline in social functioning and have perceived worse physical health status than non-gifted children while gifted boys had more depressive symptoms than gifted girls. Boys with normal intelligence were perceived as showing low school functioning by their parents; and it has been observed that male children who had participated in the study had lower social functioning and higher peer relationship problems compared to the female children while female children were observed to be more socializing than males. Evaluated in terms of x family functioning, it was determined that family members of gifted children revealed adequate levels of attention, care and love to each other when compared to the control group. Conclusion: Determination of problematic areas regarding gifted children that have important impact on national development might contribute to the recognisation of these areas by child psychiatrists, in turn helping to identify the needs of these children in a right manner.