Altmışbeş yaş ve üstü bireylerin fiziksel, sosyal, mental aktiviteleri ile kognitif fonksiyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Dr. Filiz KARAKUŞ, Dokuz Eylül Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı İnciraltı/İZMİR Giriş ve Amaç: Bu çalışmanın amacı 65 yaş ve üstü bireylerin bilişsel işlevleri ile boş zaman etkinlikleri arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel analitik çalışmada Narlıdere ilçesine bağlı bir dinlenme ve bakımevinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 250 kişi rastgele seçildi. Katılımcılara bilişsel işlevlerini değerlendirmek için standardize mini mental test (SMMT), etkinlik anketi ve sosyodemografik özellikleri araştıran bir anket uygulandı. Bulgular: Kadın cinsiyette, yaşı ileri olanlarda, eğitim düzeyi düşük olanlarda, ev hanımlarında ve geçmişte düzenli işi olmayanlarda bilişsel bozulma daha fazla bulundu (p<0,05). Koroner arter hastalığı tanısı bulunanlarda bilişsel bozulma daha az bulundu (p=0,008). Antikoagülan kullananlarda bilişsel bozulma daha az bulundu (p=0,010). Fiziksel etkinlikleri ile bilişsel işlevleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı. Sosyal ve mental etkinlikleri ile bilişsel işlevleri arasında anlamlı ilişki bulundu. Sonuç: Sosyal ve mental etkinliklere katılım, bilişsel işlevlerin bozulmasının engellemesinde önemli bir rol oynayabilir. Altmışbeş yaş ve üzeri kişilerin aktif yaşam tarzı değişikliklerine yönlendirilmesi, bilişsel işlevlerin korunmasına yapacağı katkı nedeni ile birinci basamakta koruyucu hekimlik yaklaşımı açısından önemlidir. Filiz KARAKUŞ, M.D, Dokuz Eylül University, Faculty of Medicine, Department of the Family Medicine, İzmir- Turkey. Objective: The aim of this study is to investigate the relationship between leisure activities and cognitive functions in elderly. Method: In this cross-sectional analytic study, 250 people at the age of sixty-five and older and living in a nursing home in Narlidere, Izmir were selected randomly. The standardized mini-mental test for cognitive function, activity questionnaire and a questionnaire on socio-demographic characteristics were performed on participants. Results: Participants with female gender, older age, low education level had higher cognitive impairment (p<0,05). Housewives and who did not have a regular job in the past had also higher cognitive impairment (p<0,05). Participants who have coronary artery disease (p = 0.008) and use anticoagulant therapy had less cognitive impairment (p = 0.010). There was no relationship between physical activity and cognitive functions. A significant correlation was found between social and mental activity with cognitive functions. Conclusion: Participation in social and mental activities may play an important role in preventing cognitive impairment. Redirecting of older people to active lifestyle changes may be one of the important tasks at primary care.