Örgütlerde psikolojik şiddet (mobbing): Üniversitelerde bir uygulama

Abstract

1960'lı yıllarda, başlangıcında çıkar çatışmalarının olduğu sanılan, işyerinde olası bir rakip olarak düşünülen bireylere yönelik sistematik bir şekilde uygulanan psikolojik şiddet davranışlarını içeren yeni bir olgunun varlığından söz edilmeye başlanmış ve bu olgu işyerinde "Psikolojik şiddet (Mobbing)" olarak adlandırılmıştır. Sektörel bazda yapılan araştırmalarda ise, psikolojik şiddet olaylarının en çok sağlık, üniversiteler ve gönüllü kuruluşlarda ortaya çıktığı belirtilmektedir. Bu nedenle üniversitelerde psikolojik şiddet olaylarının görülme nedenleri, uygulanma süreci, ortaya çıkardığı etkiler/sonuçlar ve bu olumsuzluklara karşı alınabilecek önlemler tez çalışmasının kapsamını oluşturmaktadır. Tez çalışmasının birinci bölümünde, psikolojik şiddet (mobbing) kavramı, tarihsel gelişimi, psikolojik şiddetin oluşumu, türleri ve nedenleri, belirtileri ve son olarak da psikolojik şiddetin dereceleri ele alınmıştır. İkinci bölümde, psikolojik şiddet uygulayanlar, psikolojik şiddete maruz kalanlar (kurbanlar) ve psikolojik şiddet izleyicileri olmak üzere üçe ayrılan psikolojik şiddetin tarafları, psikolojik şiddetin taraflar üzerindeki olası etkileri ve psikolojik şiddetle mücadele yöntemleri konuları ele alınmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde ise, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ile Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde görev yapan akademik personele ilişkin anket ve yüzyüze görüşme teknikleri ile elde edilen bulgular ve yorumlara yer verilmektedir. In 1960s it had been started to discuss the presence of a new phenomenon supposed to involve self-interest conflicts at the origin and include the psychological violence behaviors practiced systematically oriented at the individuals cared as competitors at workplace, then this phenomenon is called as mobbing at workplace. It is stated in the studies, made at sectoral basis, that mobbing occurs at most in healthcare, university and nonprofit organizations. Therefore reasons of mobbing in universities, process of exercise, revealing effects/results and the precautions can be taken for this drawbacks constitute the scope of this thesis study. In the first chapter of the thesis, mobbing concept, its historical evolution, formation of mobbing, its types and reasons, its symptoms and finally the degree of mobbing have been considered. In the second chapter; the parties of mobbing classified at three categories as the practitioners, victims and the spectators of mobbing, potential effects of mobbing on those parties and methods to deal with mobbing have been discussed. At the application part of the study, the findings and comments obtained through the survey and face-to-face interviews related to the academic staff working at Faculty of Economics and Administrative Sciences of Dokuz Eylül University and Kahramanmaraş Sütçü İmam University have been mentioned.