Ulusal ve uluslararası finansal raporlama standartlarında mesleki yargının rolü

Abstract

Son yıllarda özellikle muhasebe skandalları ile başlayan süreçte muhasebe mesleği önemli aşamalar katetmiştir. Bu aşamalardan en önemlisi tüm dünyanın artık ilke bazlı kabul edilen ve mesleki yargıyı ön plana çıkaran UFRS yönünde yakınsamayı kabul etmesidir. Mesleki yargı ve süreci, mesleki yargının bileşenleri ve yargı-standart ilişkisi muhasebe dünyası için oldukça önemli bir konu durumuna gelmiştir. Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda tez çalışmasının birinci bölümünde muhasebe mesleği, önde gelen meslek örgütleri, muhasebe standartları, Türkiye'de ve dünyada muhasebe standartlarının oluşumu, muhasebe standartlarının yakınsaması ve bu sürecin dinamikleri, muhasebe standartlarına uluslararası örgütlerin bakış açıları ele alınmaktadır. İkinci bölümde, mesleki yargı konusu ayrıntılı olarak ortaya konmaya çalışılmaktadır. Bu doğrultuda yargı ve mesleki yargının tanımı, mesleki yargının etkisi ve önemi, mesleki yargı ile standartlar arasındaki ilişki, mesleki yargıya ulaşma süreci, mesleki yargıyla eğitim ve etik arasındaki ilişki, mesleki yargının sakıncaları ve mesleki yargı sürecinde karşılaşabilecek güçlükler ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde, ilk iki bölümde açıklanan teorik bilgileri desteklemek amacıyla dokuz adet Türkiye Muhasebe Standardı incelenmekte ve bu standartlar içinde mesleki yargı gerektiren durumlar beşli bir sınıflandırma altında belirlenmektedir. In the last decade, following the accounting scandals, accounting profession started to face a changing environment. Almost whole accounting world has accepted convergence towards IFRS as an accounting standards. IFRS named as principle based standard sytsem, and place the professional judgment to the heart of financial reporting. Professional judgment and judgment process, components of judgment and standard-judgment relation became an crucial topic for accounting world. In line with above explanations first section of the dissertation devoted to accounting profession, professional organizations, accounting standards, standard setting process in the Turkey and world, convergence of the standards and dynamics of this process and approach of various leading organization's to standards. Second section focuses on professional judgment in detail. Section includes definition of judgment and professional judgment, importance of professional judgment, judgment process, relation to education and ethics, disadvantages of process and possible difficulties that may be faced during the judgment process. The third and final section of the dissertation investigates nine of the Turkish Accounting Standards and states the situations that require professional judgment according to fivefold classification.