Türkiye'de kamu personel rejiminde 1980 sonrasında yaşanan dönüşüm: Eğitim sektörü örneği

Abstract

Bu çalışmada, kamu hukuku içerisinde biçimlenen statüye dayalı istihdamdan piyasa tipi ve özel hukuk içerisinde yeniden üretilen esnek istihdama dönüşüm, eğitim sektörü üzerinden incelenmektedir. Devletin kamu hizmetleri alanındaki varlığında ve boyutunda yaşanan dönüşüm kamu personel rejimini, dolayısıyla kamu istihdamını etkilemektedir. Eğitim sektörü, kamu hizmetlerinin metalaşması ya da piyasa koşullarına göre yürütülmesi ile kamu istihdamındaki esnekleşme arasında kurulabilecek anlamlı ilişkinin en uygun inceleme alanlarından biri haline gelmiştir. Eğitim hizmetlerinin niteliğindeki dönüşüm, öğretmen istihdamının yönünü kadroluluktan sözleşmeliliğe doğru çevirecektir. Türkiye'de, son yıllarda kamu kesimi öğretmen istihdamında esnekliğe doğru dönüşümün göstergesi sayılabilecek bir süreç ortaya çıkmıştır. Kadrolu öğretmenlerin yanında sözleşmeli öğretmen alımları da yapılmaya başlanmıştır. Kadrolu öğretmenliğe nazaran önemli farkların ve hak kayıplarının bulunması biçiminde eleştiriler yapılmasına karşın, kamuda esnek öğretmen istihdamı devam etmiştir. Bu nedenle, sözleşmeliliğe dayalı esnek istihdam biçiminin öğretmenlikte kadroluluğun alternatifi olarak yer aldığı ve bu istihdam biçiminin tüm kamu istihdamında yaygınlaşacağını söylemek olanaklıdır. Anahtar Kelimeler: Kamu Personel Rejimi, Esneklik, Eğitim Sektörü, Öğretmen İstihdamında Dönüşüm, Sözleşmeli Öğretmenlik. In this study, the transformation of the public employment from a status based on the Public Law into a flexible status reproduced in the market sphere and governed by the Private Law is analyzed in the case of the education sector. The transformation experienced in the state's presence and scope in the public services has affected the public personnel regime thus the public employment. The education sector has become one of the most important fields to be analyzed for a meaningful relationship that might be established between the commodification or marketisation of the public services and the flexibility of the public employment. The transformation in the character of the education services shall have an effect on the employment of teachers in the direction from permanent status to contractual status. Recently, a process which could be considered as an indication of a transformation towards flexibility in the public sector teacher employment is underway in Turkey. Teachers started to be employed on contractual basis as well as permanent basis. The flexible employment of teachers in the public sector is going on despite the criticisms about taking away of existing rights and the fundamental difference between permanent status and contractual status. Therefore it is argued that flexible employment is used as an alternative to the permanent status for teachers, and tends to spread to all public sector employment. Keywords: Public Personel Regime, Flexibility, Education Sector, Transformation Process of Teacher Employment, Contractual Teachers.