Avrupa Birliği'nde sağlık turizmi kapsamında sınır ötesi hasta hareketliliği

Abstract

Avrupa Birliği'nde sağlık turizmi kapsamında sınır ötesi hasta hareketliliği, bu alandaki küresel eğilimlere paralel olarak ve AB'nin kendine özgü dinamiklerine göre gelişim göstermiştir. Üye ülkeler ve AB kurumları arasında sağlık sistemlerinin organizasyonu ve finansmanı açısından açık bir yetki ayrımı bulunsa da diğer politika alanlarındaki bütünleşmelerin ve özellikle iç pazardaki politika bağlantılarının dolaylı sonucu olarak, Avrupa bütünleşmesi sağlık alanına da yayılmaktadır. Bu durum yeni işlevselci bütünleşme ile açıklanabilir. Bu süreçte, uluslarüstü kurumların rolü belirleyici olmuştur. Yayılmayı, bütünleşmenin dışsallaşması ve siyasallaşması süreçleri izlemiştir. Bununla birlikte, sınır ötesi hasta hareketliliğinin konusu olan sağlık hizmeti, hem devletin vatandaşına sunması gereken bir sosyal hak hem de Avrupa iç pazarının kurallarına tabi olan bir ekonomik hizmettir. Sağlık sistemleri ve sosyal güvenlik sistemleri sıkı kurallarla korunan ve kapsamı coğrafi olarak ülke sınırıyla çizili sistemlerdir. İç pazar ise hizmetlerin serbest dolaşımı önündeki engellerin kaldırılmasını gerektirmektedir. Bu çatışma sınır ötesi hasta hareketliliğini, üye ülkeler üzerindeki etkileri bakımından önemli bir konu haline getirmektedir. Her ne kadar AB'de sağlık bakımı konusunda üye ülke düzeyinden Birlik düzeyine tam anlamıyla bir yetki transferi olmasa da bu alandaki gelişmeler, Avupa bütünleşmesi sürecinden bağımsız değildir. Bu bakımdan, genel olarak AB'nin gelecekteki yönü, Birlik içerisinde sınır ötesi hasta hareketliliğinin geleceği açısından da belirleyici olacaktır. Cross Border patient mobility within the context of health tourism in the European Union, has developed in line with the relevant global trends and in line with the specific dynamics of the EU. Although there is a clear division of authority between member states and EU institutions regarding the organisation and the financing of health care, European integration has been spilled-over to health care as a result of the integration in other policy fields and especially as an indirect result of the policy interdependencies in the internal market. This can be explained by neo-functionalist integration. The role of supra-national institutions have been determining in this process. Spill over has been followed by externalisation and politicization processes. Besides, health care which is the focus of the cross-border patient mobility is both a social right provided by the state to citizens and an economic service subject to European internal market rules. Health care systems and social security systems are protected by intense regulations and are limited to the territory of the state. On the other hand, internal market requires removal of barriers to free movement of services. This conflict makes cross border patient mobility an important issue in terms of its impact on member states. Although, full transfer of authority from national level to the EU level has not occurred in the field of health care, development of this field is not isolated from the process of European integration. In this regard, future direction of EU integration will determine the future of the cross-border patient mobility.