Arabuluculuk yoluyla uyuşmazlık çözümünde temel aşamalar ve taktikler

Abstract

Yargısal yollar dışında, uyuşmazlığı ortadan kaldırarak tatmin ve tazmini amaçlayan çözümlere alternatif uyuşmazlık çözüm yolları adı verilmektedir. AUÇ yöntemleri içerisinde en yaygını ve en hızlı gelişme göstereni, arabuluculuktur. Arabuluculuk, tarafsız üçüncü kişinin yardım ettiği bir çeşit kolaylaştırılmış müzakeredir. Arabuluculuğun temel ilkeleri, devlet yargısına alternatif olması, tarafsız üçüncü kişinin mevcudiyeti, bağlayıcı bir karar verilememesi, gönüllük, geleceğe odaklılık, yetkinin taraflardan alınması ve kural olarak gizli olmasıdır. Arabuluculuğun uygulanması, taraflar arasında yapılan arabuluculuk sözleşmesiyle veya mahkemenin isteği üzerine gerçekleşebilir. Bu son durumda, mahkeme bağlantılı arabuluculuk söz konusu olur. Hakimin uyuşmazlığın halli için bizzat arabulucu gibi çalışması halinde ise, yargısal arabuluculuk yapılmış olur. Klasik bir arabuluculukta, arabuluculuk süreci üç bölümde incelenebilir. İlki, anlatma ve dinlemenin gerçekleştiği açılış oturumudur. Diğeri, müzakereleri kolaylaştırmak veya ortak oturumlarda elde edilmesi mümkün olmayan bilgilere erişmek için kulllanılan özel oturumlardır. Özel oturumlar, müzakerelerin daha sağlıklı ilerlemesi için, açılış oturumunu takip eden aşamada, diğer tarafın bilinçli olarak hariç bırakıldığı görüşmelerdir. Üçüncü aşama, bütün tarafların yer aldığı, pazarlıkların ve anlaşmanın hazırlandığı ortak oturumlardır. Arabuluculuk sürecinde psikolojik etmenlerin rolü büyük olduğu için, fiziksel ortamdan konuların işlenişine kadar herşey, tarafsızlığı ve işbirliğini destekler şekilde ayarlanmalıdır. Arabuluculuk menfaat temelli bir çözüm yolu olduğu için, taraf katılımı ön planda tutulmalı ve avukatlar, mümkün olduğunca geri planda kalmalıdırlar. Başarılı bir arabuluculuk için kesin kurallar yoktur. Ancak, iletişim, bilgi edinme, uyuşmazlığa doğru bakma, anlaşma ve düzen sağlama gibi bazı taktiklerin kullanılması ile başarının arttığı gözlenmiştir. The type of resolutions which are aimed at satisfying and compensating the parties involved in a dispute without using conventional judicial approaches are called the alternative dispute resolution methodologies. Among other types of ADR applications, mediation is the most widely used. Mediation is a simplified negotiation model where a neutral third person assists the process. The key differences between mediation and the judicial approaches can be listed by the way the application is submitted, the presence of a neutral third party, the resolution of the dispute, control over the decision process, methodology freedom, and the focus on future events rather than the past. Mediation application can be processed through the use of a mediation contract between each party or upon the request of the court. The latter is called court connected mediation. In the classical mediation approach, the whole process can be divided into three parts. The first part, called the ?opening session?, consists of declaring and listening to the nature of the dispute. The second part of the mediation is called the ?private session.? In an attempt to ease the negotiation process, private sessions are used to acquire the information from individual sides which is difficult to obtain in joint sessions. Finally, the third part is the stage where both parties are present for signing the agreements, and bargain making. The psychologic elements plays a very important role throughout the mediation process. For this reason, all the elements of the mediation from the physical environment to the way the subjects are handled should be unbiased to facilitate a cooperative environment for both parties. There are no solid rules for successful mediation. However, communication, information retrieval, approaching the dispute from the correct perspective, and using various tactics for negotiation and order restoration significantly improve the success rate of such applications.