Türkiye'de korunmaya muhtaç çocuklara yönelik sosyal hizmetler: Kurum bakım hizmetinden yararlanmış bireyler üzerine bir araştırma

Abstract

Dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi Türkiye?de de korunmaya muhtaç çocukların, ailelerinin yanında bakılıp korunması esas alınmıştır. Ancak, çocukların ailelerinin yanında korunamadığı durumlar bulunmaktadır. Bu durumda çocukların korunması, devletin denetim ve gözetiminde, onun belirlemiş olduğu yöntem ve kurumlar aracılığı ile gerçekleştirilmektedir. Türkiye?de çocukların korunması, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, koruyucu aile, evlat edinme, kurum bakımı ve çocuğun kendi ailesi ve yakınları yanında bakım ve korunması gibi bakım yöntemleriyle sağlanmaktadır. Bu çalışma, çocukluk ve gençlik döneminin herhangi bir aşamasında kurum bakım hizmetinden yararlanmış kişilerle gerçekleştirilmiştir. Çalışma, kişilerin kurum bakımında iken yaşamış oldukları olumsuzluklar, onların kurum bakımına yaklaşımı ve kurum bakımının kendi yaşamlarına etkisi değerlendirilerek korunmaya muhtaç çocuklar için oluşturulacak yeni politikaların oluşumuna katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Araştırmanın evrenini ?İzmir-Yetiştirme Yurtlarından Ayrılanlar Dayanışma Derneği? üyeleri, örneklemini ise, bu çalışma için kendilerine ulaşılabilen ve görüşmeyi kabul eden dernek üyeleri oluşturmuştur. Böylece araştırma, gönüllü bir örnek kitle ile yürütülmüştür. Araştırma yöntemi olarak ise, nitel araştırma yönteminin derinlemesine görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu çalışmada da diğer çalışmalarda olduğu gibi kurum bakımının sakıncaları ortaya çıkmıştır. Çalışmada, katılımcıların kurum bakımı sonrası yaşama uyum sağlayamama, aile ilişkilerini yürütmede zorluk yaşama, bulundukları ortamda damgalanma korkusu ile kendilerini gizleme eğiliminde oldukları ve çoğunlukla sorumluluk alma alışkanlıklarının gelişmediği gibi bulgular elde edilmiştir. Kurum bakımında kalmak, katılımcılar tarafından başlı başına bir olumsuzluk olarak görülse de kurum bakımında kalanlara devletin iş bulması, başkalarına ihtiyaç duymadan devletin korumasında barınma ve beslenmelerinin sağlanması, kurum bakımının olumlu yönleri arasında ifade edilmektedir. Like in many other countries in the world, taking care of children in need is held next to their families in Turkey. However, there are some cases in which these children could not be looked after by home stay. In such cases, protection of these children is held under the supervision of the state, and with regulations and assigned institutions. Protection of children in Turkey is provided by Child Services General Directorate of the Ministry of Family and Social Policies with methods of care such as foster family, adoption, residential care and caring and protecting child near by his/her own family and relatives. This study was executed with the people who had benefited from care institutions in any stage of their childhood and youth period. The study aimed to contribute the process of creating new policies for children in need which focusing on adversities of institutional care, concentrating on their opinions about intstitutional care by considering the effects of institutional care on their lives. The target group is the members of the ?Solidarity Association of the Leavers of İzmir-Orphanages?, and sample was chosen among these members who were available and accepted taking interviews. Therefore, this research was executed with a mass of volunteers. In-depth interviews were used as a qualitative research method. The drawbacks of the institutional care come forward in this study like in the other similar studies. There are some findings obtained in this study such as participants having problems in adapting to life after institutional care, having troubles in executing family relations, tending to hide themselves by having the fear of being stagmitized, and mostly lacking the habit of taking responsibility. Although staying under institutional care is seen as negative in itself, state's providing employment to whom has institutional care, and the provision of housing and nutrition without the need for the protection of others are considered to be beneficial.