Antik heykel ve izleyicilik

Abstract

Bu çalışma MÖ V. yüzyıl ve MS I. yüzyılları arasında izleyici ve sanat çalışması etkileşimlerine ait kanıtlar içeren Antik Yunan metinlerini incelemek amacı ile hazırlanmıştır. Çalışma, Antik Yunan izleyicisinin izleme sürecinde etkin ve sesli bir katılımcı olduğunu önerilen diğer modellerden daha farklı bir biçimde ele almayı amaçlar. Antik izleyici için olağan izleme yöntemi duygusal olarak bağlanılan, sosyal ve sesli bir model olarak tanımlanabilir. Antik izleyici, heykeli, çalışmanın tanımlayıcı bir yazı içermediği durumlarda da söylem ve toplumsal etkileşimin bir aracı olarak kullanır. İzleyici çalışmayı tarif etmek için sahip olduğu bilgiye, yerel belirleyicilere ve yazınlara eşit derecede bağlı kalır. İzleyici bu kaynakların yokluğunda da izleme süresince sanat çalışmasının anlamını farklılaştırarak tahminlerde bulunur. Antik izleyici kendisi ve sanat nesnesi arasındaki sınırları kaldırarak bir oyun alanı yaratır ve kendisini betimlenen olayların ya da temsil edilen kimselerin tanığı olarak kabul eder. Antik izleme süreci üzerine yapılan bu çalışma etkin bir söylem aracılığı ile anlanlandırma ve üretme eyleminde izleyicinin rolünü vurgular ve Antik dönemde izleme tecrübesine dair belirli bir dönem için tutarlılığını koruyan, izleyicinin seçkinliğinden bağımsız gelişen ve sanat çalışmasını eşlik eden bir yazına ihtiyaç duymayan bir yöntem önerir. Antik izleyici için heykel hafızayı tetikleyen, kültürel kimliği güçlendiren ve aktaran didaktik bir araç olarak işlev görür. This study examines the preserved evidence of the interaction between the viewer and works of art in Greek texts from V. century BC through the I. century AD. It demonstrates the participant character of the Greek viewer in different ways than the models that have been suggested. This viewing mode can be described as engaged, social and vocal. Sculpture has been used as a medium for discourse and social participation even in the absance of an identifying inscription. The viewer relied equally on knowledge, local informants and inscriptions to identify the meaning of sculptures. In the absence of these sources the viewer engaged in speculation and created altered meanings. Maintaining awareness that the work of art was lifeless the viewer engaged in a play, dissolving the boundries between himself and the object and allowed himself to be a witness to the events or individuals depicted. The study of ancient viewing emphasizes the role of the viewer in creating meanings to art works through an active course. It suggests an alternative model for the viewing process that remained constant over time, independent of the level of sophistication and continued to exist even without written identifications. Sculpture, for the ancient viewer, functioned as a trigger of collective memory, a didactic tool and as a means of reinforcing and transmitting cultural identity.